İslâm İşbirliği Teşkilatı (The Organization of Islamic Cooperation-OIC); Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’nın bir Hristiyan tarafından kundaklanması girişiminin sonucunda Fas’ın Rabat şehrinde toplanan Müslüman ülkeler tarafından 25 Eylül 1969’da kurulmuştur. İslâm İşbirliği Teşkilatı ilk toplantısını dış işleri bakanları düzeyinde 1970 yılında Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde yapmıştır. 1972 yılında İslâm İşbirliği Teşkilatı Şartı kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Şarta göre teşkilatın kuruluş amacı İslâm dünyasının çıkarlarını korumak, uluslararası barış ve uyum için çalışmak ve dünya Müslümanlarının sesini duyurmasını sağlamaktır. Teşkilata üye 57 ülke: Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Brunei, Burkina-Faso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kornorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen’dir. (Suriye’nin üyeliği 14-15 Ağustos 2012 tarihlerinde düzenlenen 4. Olağanüstü İİT Zirvesi’nde askıya alınmıştır.) 

İslâm İşbirliği Teşkilatı’nın daimi sekreteryası Cidde’de faaliyet göstermektedir. Teşkilatın karar organı 3 yılda bir toplanan ve devlet ve hükûmet başkanlarından oluşan Zirve’dir. Zirve’ye üye ülkeler dönüşümlü olarak ev sahipliği yapmaktadır. Bunun yanı sıra üye ülkelerin dış işleri bakanları da her yıl düzenli olarak toplanırlar. Sekreterya ve Zirve hariç teşkilatın diğer organları: Ekonomik ve Ticari Daimi İşbirliği Komitesi, Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi, Enformasyon ve Kültürel İşler Daimi Komitesi, Daimi Malî Komite, Kudüs Komitesi ve Ekonomik, Kültürel ve Sosyal Sorunlar İslâmî Komitesi’dir. Bu organlara ek olarak teşkilat bünyesinde İslâmî Kalkınma Bankası; İslâmî Eğitim, Bilim ve Kültürel Organizasyonu; İslâmî Devletler Yayın Organizasyonu, Uluslararası İslâm Haber Ajansı gibi uzman yardımcı kurumlar ile İslâm Ticaret ve Sanayi Odası, Dünya İslâmî Ekonomi Forumu, İslâmî Bankalar Uluslararası Birliği, Uluslararası İslâm Alemi Komitesi gibi birçok yardımcı kuruluş ve sivil toplum kuruluşu da faaliyet göstermektedir.

Ayşe Aslıhan Çelenk