Devletler arasında imzalanan hukuki, diplomatik, siyasi, ticari nitelikli antlaşmanın adıdır. İlgili metne muahedenâme denilir. Devletler arası antlaşmalar için ahidnâme, musalaha, musalahanâme, sulhnâme, tasdiknâme, mukavelenâme kavramları da bazı anlam farklılıkları ile kullanılmıştır. Muahedenâmeler belirli çalışmalardan, safhalardan geçerek gerçekleşirdi. Bir muahede taraflarca tasdik edilinceye kadar ruhsatnâme, temessük, tezkire, mazbata, mukavele mazbatası, sınırnâme, hududnâme, mübadele, teati senedi, metin tercümeleri, müsveddeler, haritalar hazırlanırdı. Muahadenâmeler tür olarak padişaha ait belgeler arasında yer alıp diplomatika açısından sıra ile tuğra, padişahın unvanı, muhatap hükümdarın elkabı, hazırlanma sebebi ile maddelerinin yer aldığı nakil ve nihayet maddelerin kabul ve tasdiki ve tarihin bulunduğu hatime rükünlerinden oluşurdu. Taraflarca belirlenen yetkili murahhaslar şartları belirlemek için haftalar, hatta aylar süren müzakereler yaparlardı. Murahhasların kendi hukuk sistemlerini ve değerlerini, devletinin itibarını dikkate alarak yapacağı diplomatik manevraları, bir satranç oyunu gibi iki üç hamle ötesini tahmin etmesi, büyük bir diplomasi mahareti gerektirirdi. Ayrıca muahede metninde yer alan kelime ve kavramların çok dikkatli seçilmesi, bunların ifade şekli de çok önemli idi. 

Türk diplomatlarının genel olarak müzakerelerdeki dikkatli ve zeki tavırları yabancı diplomatların hatıratlarında anlatılmaktadır. 1699 Karlofça müzakerelerinde Osmanlı murahhası Rami Mehmed Paşa’nın (ö. 1704) üstünlük tavrı içerisinde olan Avusturya, Rusya, Lehistan ve Venedik murahhasları ile olan görüşmeleri sırasındaki tutumu bu anlamda önemli bir örnektir. Murahhasların hazırlanan temessükleri imzalaması ile taslak metin ortaya çıkar, ancak taraf ülkelerin meclis ve devlet başkanlarının tasdikinden (ratifikasyon) sonra muahede kesinlik kazanırdı. Muahede metinlerinin taraf ülkelerin kendi dillerinde yazıldıktan sonra ayrıca önceleri Latince, sonraları uluslararası diplomasi dili olarak Fransızca hazırlanması genel uygulama idi. 

Muahedeler murahhasların imzaladığı tarihî taşır. Yürürlüğe girdiği tarih ise eğer metinde farklı bir not düşülmemişse tasdik tarihini niteler. Osmanlı bürokrasisinde ahidnâme ve muahedenâmelerin hazırlanması, muhafazası Divan-ı Hümayun Beylikçi kalemine ve kalemin amiri olan Beylikçiye ait bir yetki ve görevdi. Muahedenâmeler genellikle mükemmel ciltli mühür, kozalak, ibrişim kordon gibi hususi semboller içeren defterler hâlinde hazırlanırdı. Rusya ile ilgili muahedenâmelerin rulo hâlinde hazırlananları bulunmaktadır.

Avrupa ve Asya’daki devletlerle çok yoğun siyasi, ticari, diplomatik münasebetleri olan Osmanlıların bu devletlerle muhtelif zamanlarda ve konularda yapmış olduğu çok sayıdaki muahedeleri için hazırlanmış resmî derleme Muahedât Mecmuası (I-V cilt) adını taşır. Ayrıca başka derlemeler de mevcuttur. 

Mehmet İpşirli