İng. Adaptation

Ortama uyum sağlama temel evrim mekanizmalarından biridir. Canlının değişen çevre şartlarına uyum sağlayarak soyunu devam ettirecek yetenekte kalmasını ifade eder. Charles Darwin’in Türlerin Kökeni kitabında da değindiği üzere, “yaşam mücadelesi” metaforu, organizmanın seleksiyonun baskılarına karşı geliştirdiği uyumu yani adaptasyonu ve soyunu devam ettirme becerisini ifade etmektedir.

Evrimsel uyum açısından bir organizmanın değişen şartlara karşı iç dinamikleri ile karşı koyarak uyum sağlaması, adaptasyondan da ziyade soyunu devam ettirebilecek yeteneğe sahip olduğunu ifade eder. Yavaş değişen çevre şartları epigenetik kontrol ile popülasyon içinde seleksiyonun gücünü uzun zaman içinde göstermektedir. Bununla birlikte çevre şartlarının bütün olarak değişmesiyle daha ileri seviyede bir eliminasyon söz konusu olabilir. Bu şartlarda uyum yeteneği hala var olan organizmalar bir süre daha hayatta kalabilir. Ancak soylarını devam ettirme şansları kaybolduysa ya da eşeyli üremede tek cins varlığını sürdürüyorsa popülasyon tükenişe sürüklenecektir.

Ekstrem organizmalar açısından incelendiğinde, genetik havuzlarında var olan ancak kullanma ihtiyacı olmayan bazı alternatif yolaklar ortam şartlarındaki değişime karşı koymalarını, hayatta kalmalarını ve dış kaynakları kullanarak üreyebilmelerini sağlamalarını kapsamaktadır. Bazı ekstremofil organizmalar şartlar daha ılımlı hale geldiğinde alternatif yolakları kullanmak yerine normal ve muhtemel daha verimli yolakları kullanmaktadır. Bu adaptasyonun gerekli durumlarda iki yönlü olarak gerçekleşebildiğini göstermektedir.