Yaşam Bilimleri

Alaca Çinte


Lat. Plectrophenax nivalis

İng. Snow Bunting

15 cm boy, 32-38 cm kanat açıklığı ve 30-41 gr ağırlığa sahip olan bu ötücü kuş,1 oldukça belirgin siyah beyaz bir desene sahip erkekleriyle kolayca tanınır. Kuzey kutup dairesinin tamamında üreyen bu tür, Arktik bölgesinin karakteristik ötücü kuşlarından biridir. Üreme döneminde, kayalık alanlardaki küçük kovukları yuva olarak kullanır.2 Yaklaşık 12 gün süren kuluçka döneminde, genellikle dişi kuş kuluçkaya yatar ve erkek, dişiyi beslemek için besin toplar.3 Kış aylarında ise Amerika ve Avrasya’nın ılıman kuzey bölgelerine göç eder. Erkek bireyler, kaya kovukları gibi yuva alanlarını koruyabilmek için erken ilkbaharda kutup bölgelerine göç eden kuşlar arasında yer alırlar. Kutup kışının zorlu koşullarına dayanabilmek için, erkek alaca çintelerin dişilere göre daha iyi soğuğa uyum sağladığı bilinmektedir.4 Ancak bazen, Nisan başlarında yaşanan -30°C’ye varan soğuklar ve şiddetli fırtınalar nedeniyle erken göçler, toplu ölümlere yol açabilir. Bu kuşlar, genellikle tohumlar, tomurcuklar ve bazen küçük omurgasızlarla beslenirler.5 Göç sırasında, küçük gruplar halinde deniz kıyılarını takip ederler ve açık alanlar, sulak alanlar ve kıyı habitatlarını sıklıkla kullanırlar.6 Türkiye’de özellikle Karadeniz kıyılarında nadiren görülse de düzenli olarak gözlenirler.7 Özellikle Amerika kıtasında son 40 yılda yapılan kış kuş sayımları, bu türün nüfusunun %50’den fazla azaldığına işaret etmektedir.8 Ancak, yaklaşık 40 milyon bireylik büyük bir popülasyona sahip olduklarından, nesillerinin şu anda tehlikede olmadığı düşünülmektedir.


Kaynakça

1 Del Hoyo, J. Elliott, A. ve Sargatal, J. 1992. Handbook of the birds of the world Cilt 1, 8, Lynx edicions. Barcelona. Spain.

2 Meltofte, H. 1983. Arrival and pre-nesting period of the Snow Bunting Plectrophenax nivalis in east Greenland. Polar Research, Cilt 1, 185-198.

3 Parmelee, D. F. 1968. Plectrophenax nivalis nivalis (Linnaeus): Snow Bunting. In Life histories of North American cardinals, grosbeaks, buntings, towhees, finches, sparrows, and allies., Editör: Jr O. L. Austin, 1652-1675. U.S. Natl. Mus. Bull. 237.

4 Macdonald, C.A., McKinnon, E. A., Gilchrist, H. G., ve Love, O. P. 2016. Cold tolerance, and not earlier arrival on breeding grounds, explains why males winter further north in an Arctic-breeding songbird. Journal of Avian Biology. Cilt 47, 1, 7-15.

5 Parmelee, D. F. 1968. Plectrophenax nivalis nivalis (Linnaeus): Snow Bunting. In Life histories of North American cardinals, grosbeaks, buntings, towhees, finches, sparrows, and allies, Editor Jr O. L. Austin, 1652-1675. U.S. Natl. Mus. Bull.

6 Godfrey, W. E. 1986. The Birds of Canada. Revised Edition. National Museums of Canada, Ottawa, ON, Canada.

7 Kirwan, G., Demirci, B., Welch, H., Boyla, K., Özen, M., Castell, P., ve Marlow, T. 2010. The birds of Turkey. Bloomsbury Publishing.

8 Root, T. 1988. Atlas of Wintering North American Birds: An Analysis of Christmas Bird Count Data. University of Chicago Press, Chicago, IL, USA.


Yazarlar