Yaşam Bilimleri

Antarktika Karabatağı


Lat. Leucocarbo bransfieldensis

İng. Antarctic Shag

75-77 cm boy, 2,5-3,0 kg ağırlık ve 124 cm kanat açıklığına sahip olan bu deniz kuşu, Antarktika’da yaşayan tek karabatak türüdür.1 Antarktika’da yaşayan tek karabatak türüdür. Antarktika yarımadasının kuzey ucunda ve de Güney Okyanusu’ndaki birkaç adada yaşar ve ürer. Vücudunun üstü siyah ve altı beyaz parlak tüylerle kaplıdır; mavi gözleri ve gagasının üstündeki sarı tüyleri ile göz alıcı bir deniz kuşudur. Diğer Antarktika kuşları gibi insanlardan çekinmediği için Antarktika ziyaretçileri kıyıda kayalıklar üzerinde dinlenen bireyleri yakından gözlemleme şansını yakalarlar. Yakın akraba olduğu Güney Georgia karabatağı (P. georgianus) ve mavi gözlü karabataktan (P. atriceps) ayırmak için deneyimli bir kuş gözlemcisi olmak gerekir.

Karalık sahil ve adacıklarda küçük koloniler halinde ürer ve yuvasını, dışkısıyla birleştirilmiş yosunlarla inşa ettiği bir çanağın içine yapar. Habitatları kıyılara ve deniz buza bağlıdır. Bu nedenle Antarktika kışında bile üreme bölgelerini terk etmezler, yalnızca deniz donduğunda büyük gruplar halinde açık su alanlarına dağılırlar. Bazı nadir durumlarda Brezilya’ya kadar ulaşabilen bireyler kaydedilmiştir.2 Kıyı bölgelerinde dalış yaparak balık, omurgasızlar ve kafadanbacaklıları avlayarak beslenirler.3 Avını yakalamak için 25 m derinliğe kadar dalabilirler, hatta daha derinlere dalmış örnekler gözlemlenmiştir. Diğer karabatak türlerinin aksine, Antarktika’nın soğuk koşullarına uyum sağlamış bir adaptasyon olarak dalış sonrası kanatlarını kurutarak yeniden uçabilme ihtiyacı duymazlar.

Antarktika yarımadasında yaklaşık 10.000 çift Antarktika karabatağı bulunmaktadır ve bu sayının 1980’lere kadar artış gösterdiği, ardından hızlı bir düşüş yaşandığı gözlenmiştir. 2000’lerden itibaren popülasyonun yeniden arttığı kaydedilmektedir.4 Bu nüfus dalgalanmasının nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, bu türün üreme başarısı ve yavruların hayatta kalma oranının büyük ölçüde besin bolluğu ile ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Antarktika’nın zorlu koşullarında bu türün popülasyonları ve ekolojisi hakkında sınırlı bilgi olduğundan, Antarktika sularına özgü bu türün korunması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.5


Kaynakça

1 Del Hoyo, J. Elliott, A. ve Sargatal, J. 1992. Handbook of the birds of the world Cilt 1, 8, Lynx edicions. Barcelona.

2 Lima, P.C., Grantsau, R., Lima, R.C.F.R. ve dos Santos, S.S. 2002. Notas sobre os registros brasileiros de Calonectris edwardsii (Oustalet, 1883) e Pelagodroma marina hypoleuca (Mouquin-Tandon, 1841) e primeiro registro de Phalacrocorax bransfieldensis (Murphy, 1936) para o Brasil. Ararajuba 10(2):263-265.

3 Casaux, R. 2004. Diving patterns in the Antarctic shag. Waterbirds, 27(4), 382-387.

4 Lynch, H. J., Naveen, R. ve Fagan, W. F. 2008. Censuses of penguin, Blue-eyed Shag Phalacrocorax atriceps and Southern Giant Petrel Macronectes giganteus populations on the Antarctic Peninsula, 21751751-21751757. Marine Ornithology. 36(2): 83-97.

5 Bó, M. S. ve Copello, S. 2000. Distribution and abundance of breeding birds at Deception Island, South Shetland Islands, Antarctica, February to April 2125125125. Marine Ornithology. 29(1): 39-42.


Yazarlar