İng. The Definition and Borders of the Arctic Region
Arktik Okyanusu’nda yer alan denizlerin sularını, çok sayıda ada ve takımadaları ve üç kıtanın kıyı bölgelerini (Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika) içeren Arktik bölge, benzersiz bir coğrafi konuma sahiptir.1 Arktik bölgenin kesin bir sınırı olmadığından bölgeyi tek bir şekilde tanımlamak mümkün değildir. En genel şekilde, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuze yindeki kara ve deniz alanı (yaklaşık olarak 66°33’44’’K) olarak tanımlanır.2 Güneş, bölgede yılda en az bir kez (yaz gündönümünde) 24 saat ufuk düzlemi üstünde ve yılda en az bir kez (kış gündönümünde) 24 saat ufuk düzlemi altında konumlanır.3
Arktik bölgenin diğer tanımları, ortalama sıcaklık, yüksek kuzeydeki ağaç hattı, karadaki donmuş toprağın boyutu, okyanustaki deniz buzunun derecesi ile belirlendiği gibi idari sınırlar gibi faktörlerle de belirlenir. İklimsel olarak ortak tanım, sürekli permafrost içeren ormanların kuzey sınırlarının (ağaç çizgisi) kuzeyindeki toprakları, adaları ve maksimum deniz buzu oluşumunun güney sınırlarının kuzeyindeki okyanus alanlarını içerir. Buna yakın bir başka tanım, Kuzey Yarımküre haritasında deniz seviyesine indirilmiş +10°C’lik Temmuz medyan sıcaklığını (+10 derece Temmuz izotermi) gösteren bir çizginin kuzeyindeki tüm alanları içerir.4 Bu tanım, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyindeki bazı kara ve deniz alanlarını hariç tutan, ancak Kuzey Kutup Dairesi’nin güneyindeki bazı kara ve deniz alanlarını içeren düzensiz şekilli bir Arktik bölgeyi oluşturur.
Başka bir örnek de Arktik İzleme ve Değerlendirme Programı (AMAP) tarafından kabul edilen doğal coğrafi parametrelere (ağaç çizgisi, +10 derece Temmuz izotermi) dayanan, ancak bazı daha geniş alanlarla (ekolojik, politik ve sosyo-ekonomik) birleştirilerek daha kapsamlı bir Arktik tanımı, esas olarak Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyindeki (66°32’ K) ve Asya’da 62° K’nin kuzeyindeki kara ve deniz alanlarını içerir. Kuzey Amerika’da 60° K, Aleutian zincirinin kuzeyindeki deniz alanlarını, Hudson Körfezi’ni ve Labrador Denizi de dâhil olmak üzere Kuzey Atlantik’in bazı kısımlarını içerecek şekildedir. İklim ile ilgili bir faktöre dayanan bir tanım, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak zaman içinde farklı alanları sınırlayabilir.5
ABD Hükümeti tarafından kabul edilen resmi tanım, 1984 Arktik Araştırma ve Politika Kanunu’nun 112. bölümünde geçer. Burada “Arktik” terimi, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyindeki tüm ABD ve yabancı topraklar; Porcupine, Yukon ve Kuskokwim nehirlerinin oluşturduğu sınırın kuzeyindeki ve batısındaki tüm ABD toprakları ile Arktik Okyanusu, Beaufort, Bering ve Chukchi Denizleri dâhil olmak üzere tüm bitişik denizler ve Aleut adaları olarak tanımlanır.6 Daha sonra bu tanım, 2009 yılında ABD Arktik Araştırma Komisyonu (ARPA) öncülüğünde Allison Gaylord tarafından haritalandırılmıştır.
