Lat. Lagenorhynchus albirostris
İng. White-beaked Dolphin
Beyaz gagalı yunusun yaygın isimleri ve bilimsel ismi aynı özelliklerine vurgu yapar. Bilimsel ismindeki Lagenorhynchus, “şişe burunlu” anlamına gelirken albirostris “beyaz gaga” anlamına gelmektedir. Grönland dilindeki ismi “katil balina benzeri” anlamına gelmektedir ki bu da belirgin siyah ve beyaz tonlarına sahip renklerinden kaynaklanmaktadır. Beyaz gagalı yunuslar Grönland’ın güney ucuna kadar kuzeye ve Cebelitarık Boğazı’na kadar güneye yayılmış şekilde, Kuzey Atlantik sularına özgü bir türdür.
Gagası kısa, sadece 5-8 cm uzunluğundadır ve sırtının ortasında dik bir sırt yüzgeci vardır. Yetişkin bir birey 2,4-3,1 m uzunluğa kadar büyür ve 180-360 kg arasında değişen ağırlığa sahiptir.1 Erkek bir birey vücut ölçüleri bakımından genellikle dişi bir bireyden daha büyüktür. Yeni doğan bir yavru yaklaşık 1,2 m uzunluğunda ve yaklaşık 40 kg ağırlığındadır.2 Vücut rengi ağırlıklı olarak siyahtır fakat sırt yüzgeçlerinin arka kısmında ve yanlarında şeritler hâlinde, açık gri veya beyaz bölgeler bulunur. Karnı ve gagası beyazdır. Genel olarak renklerini tarif ederken siyah ve beyaz kelimeleri kullanılsa da bu iki renk arasında değişen 26 farklı tonda renk tasvir edilmiştir ve bu tonlar bireyin yaşına ve bölgesine göre değişmektedir.3
Beyaz gagalı yunusun tükettiği besinler mevsime ve bölgeye göre değişiklik gösterir. Danimarka ve Hollanda kıyılarını içeren bir çalışma, bu bölgedeki bireylerin daha çok mezgit ve morina balıklarını tükettiklerini göstermiştir.4 İskoç kıyılarında yapılan bir diğer çalışma ise beyaz gagalı yunusun balık türlerine ek olarak kafadanbacaklıları da tükettiğini göstermiştir.5
Sıcaklıkları 5-15°C arasında ve derinlikleri 150-1000 metre arasında değişen kıta sahanlığı sularında yaşamayı tercih eder.1 Farklı tuzluluktaki su kütlerinin karşılaştığı bölgelerdeki av bolluğu sebebiyle bu bölgelerde de bol miktarda bulunur. Beyaz gagalı yunus, beyaz kenarlı yunus ile karışık gruplar oluşturabilir. Yaygın şişe burunlu yunus ile de yakın ilişkiler kurduğu raporlanmıştır fakat bu türler ile herhangi bir melezleşme daha önce rapor edilmemiştir. Nadir de olsa kısa gagalı yaygın yunus ve Risso yunusu gibi diğer yunus türleriyle ve oluklu balina, kuzey balinası ve kambur balina gibi bazı balina türleriyle de vakit geçirdikleri görülmüştür.
Teknelere ve gemilere sık sık yaklaşır ve onlarla yüzer. Sık sık sudan atlar ve bu durum sayesinde “atlayıcı” takma adıyla da anılır. Genellikle saate 6-12 km arasında hızlarda seyahat eder ancak saatte 30 km’ye ulaştığı da kaydedilmiştir.1
Kuzey Denizi’nin güney ve doğu kesimlerinden toplanan 116 adet beyaz gagalı yunus ile gerçekleştirilen çalışma sonucu büyüme ve üreme değişkenleri hakkında bazı bilgiler elde edilmiştir.6 Dişi ortalama 251 cm, erkek ortalama 271 cm boyundayken cinsel olgunluğa erişir.
Günümüzde artık görülmemekle birlikte direkt avlanmaları geçmişte Norveç, İzlanda ve Newfoundland açıklarında meydana gelmiştir.7 Deniz sıcaklığı, beyaz gagalı yunusun dağılımında önemli bir etken olduğundan, bu türün yaşam alanı, küresel iklim değişikliğinden kaynaklanan artan deniz sıcaklığına bağlı olarak daralabilir.8 Güncel olarak popülasyonunda endişe verici bir durum söz konusu değildir ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin Kırmızı Listesi’nde “asgari endişe duyulan tür” olarak listelenmiştir.
