İng. Glacial Mass Balance
Buzul kütle dengesi, tüm buzul boyunca oluşan kütle birikiminin (kar, buz ve donan yağmur gibi) ve kütle kaybının (buzağılama, buz dağları, erime ve süblimleşme sonucu oluşan erime veya buz kaybı) toplamıdır.1 Birikme genellikle buzulun tamamında meydana gelir, ancak irtifa ile değişebilir. Daha düşük rakımlarda daha sıcak hava kütleleri yağışın daha çok yağmur olarak düşmesine neden olabilir. Net birikimin olduğu (kütle kaybından çok kütle kazanımı) bölge birikim bölgesidir (Şekil 1). Erime ve buzağılama ile buzul kütle kaybının birikimden daha fazla olduğu yer ise ablasyon bölgesidir. Ablasyonun birikime eşit olduğu yer ise denge çizgisi yüksekliği olarak tanımlanır.
Eğer bir buzul kütlesi dengede ise buzulun kazandığı ve kaybettiği kütle miktarları birbirilerine eşittir. Bu durumda, buzul aynı boyutta kalır ve büyümez veya küçülmez. Buzulun tepesinden (birikim bölgesi) buzulun sonlanma alanına doğru (ablasyon/erime bölgesi) buz aktarımı devam eder. Tüm buzul boyunca erime ve kütle kaybı kütle kazanımından fazla ise buzul negatif kütle dengesine sahip olacak ve buzul küçülecektir. Tüm buzul boyunca kar veya buz miktarı artar ancak eriyik miktarı aynı kalırsa, buzul büyüme eğiliminde olup pozitif bir kütle dengesine sahip olacaktır.
Buzul kütle dengesi, bir buzulun zaman içerisinde iklim değişikliğine nasıl tepki verdiğini ortaya koyması bakımından oldukça önemlidir. Buzul kütle dengesini ölçme işlemi, kar derinliği ve yoğunluğundaki farkı tespit etmek için buzulun yükseklik gradyanı boyunca dağılmış alanlara tekrarlanan saha aktiviteleri ile gerçekleştirilir. Ölçümler mevsimsel kütle kazanç ve kayıplarının yanı sıra tüm yıl boyunca olan net değişimi belirlemek için genellikle mevsimin minimum kütlesine (sonbahar) ve mevsimin maksimum kütlesine (ilkbahar) yakın bir zamanda olarak yılda iki kez yapılır.2 Mevsimsel ve net kütle dengesi, bu yükseklik ve yoğunluk ölçümlerinin buzul alanı boyunca tahmin edilmesiyle hesaplanabilir. Ayrıca, uzaktan algılamadaki son teknolojik gelişmeler ve uydu görüntüleri ile buzulların kütlelerinin nasıl değiştiği de hesaplanabilmektedir.
