İng. Campbell Island
Campbell Adaları, Güney Pasifik okyanusunda, 52°27’58”G ve 52°37’15”G enlemleri ile 168° 58’ 58”D ve 169° 16’ 8”D boylamları arasında ve Pasifik levhasında yer alır (Şekil 1a). Yaklaşık 110 km² alana sahip adalar, Yeni Zelanda Denizaltı Platosu üzerinde yer alan Antarktik çevresi (İng. subantarctic) adalar topluluğundan biridir (Şekil 1b).
Campbell Adası, 1810 yılında Frederick Hasselburg tarafından keşfedilmiş ve Robert Campbell tarafından adlandırılmıştır. Ada 1839’da John Balleny, 1840’ta James Clark Ross ve 1874’te Dr. Henri Filhol tarafından ziyaret edilmiş olup topografyası ve zoolojisi hakkında bilgiler elde edilmiştir. 1907’de Canterbury Felsefe Enstitüsü tarafından düzenlenen keşif gezisinde adada jeofizik, botanik ve zoolojik çalışmalar yapılmıştır. 1941’de Perseverance Limanı’nda, kıyı gözlemleri için bir istasyon kurulmuş, 1958’de de meteoroloji istasyonu eklenmiştir. 1
Ada topluluğu, irili ufaklı yaklaşık 160 ada ve kayalıktan meydana gelmiştir. Adanın en yüksek noktası 587 metre yükseltiye sahip Honey Tepesidir. Adadaki üç önemli liman Perseverance, Güneydoğu Limanı ve Güneybatı Limanı birer fiyorttur. Dumas (503 m), Lyall, Fizeau, Faye, Paris ve Menhit tepeleri, adanın önemli yükseltileridir (Şekil 1c).
İklim model verileri ve istasyon verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 7 °C derece olarak belirlenmiştir.2, 3 Adada Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre kutupsal tundra iklimi hakimdir. Ocak ayı en sıcak aydır ve bu ayda sıcaklık 12 °C’ye yaklaşmaktadır. En soğuk ay olan temmuzda sıcaklıklar 3 °C’in altına inebilmekte, yıllık ve günlük sıcaklık farkı açısından okyanusal bir özellik göstermektedir. Adada her mevsim düzenli bir yağış rejimi hâkim durumdadır ve yıllık toplam yağış 1300 mm civarındadır.
Adada ana örtü, deniz seviyesinden 200 m’ye kadar bodur çalılık (Dracophyllum) olup, bunun üzerinde çayırlar ve tundralar hakimdir. Adanın büyük bölümünde turbalık alanlar mevcuttur.4 Adada yapılan örneklemeler sonucunda 21 farklı bitki grubu belirlenmiş, bunlar içerisinde çimenlikler, megaherb alanları, otlaklar, çalılık alanlar, orta yükseklikteki bataklıklar, cüce ormanlar ve yayla tundrası benzeri otlaklar yer almaktadır. İklimin soğuk olması bitki çeşitliliğini ve gelişimini sınırlandırmaktadır.5
Ada, Son Buzul Maksimumu’nda buzullarla kaplanmış, buzulların ortadan kalkması ile 15.000 yıl önce bitkilerin geliştiği belirlenmiştir.4 Deniz seviyesinin yükselmesi ile adadaki tekne vadiler fiyort hâlini almış ve dalga aşındırmasına maruz kalmışlardır. Adada yüksek kısımlarda sirkler bulunmakta, tarihlendirilmemiş yan ve cephe morenlerine rastlanmaktadır. Adada Perseverance Limanı kıyılarında, Honey tepesi çevresinde, Kuzeydoğu Limanı kıyıları ile Faye tepesi çevresindeki vadi tabanlarında glasiyal ve flüviyoglasiyal çökeller bulunmaktadır.6
Ada, Senozoyik volkanizmasının bir ürünüdür.7 Adadaki en yaşlı birimler fillat ve şistlerdir (Şekil 1b-şist). Bu birimlerin üzerine uyumsuz olarak Kretase-Paleosen yaşlı konglomera, kumtaşı ve çamurtaşları ile Eosen-Oligosen kireçtaşları gelmektedir. İstifin kalınlığı 170 metreyi bulmakta ve kıvrımlar içermekedir. Menhir tepe batısında kireçtaşları gözlenmektedir.8 Bunların üzerine adanın büyük bölümünü kaplayan Miyosen-Pliyosen yaşlı Tucker Cove Formasyonu gelmektedir. Formasyon 200 m kalınlıkta ve tüf, volkanik breş ve çamurtaşlarından oluşmaktadır. Volkanik kayaçların yaşı 11-6, 6 milyon yıl arasında değişmektedir. Menhir tepe çevresinde olivin, biyotit ve feldspat içeren gabrolar yer almaktadır (Şekil 1b-ß).9
Son Buzul Maksimumu’nda buzul ile kaplı olan adada yıllık ortalama sıcaklıklar günümüz sıcaklığının 5 °C altında seyretmiştir. Adada yapılan polen analizleri, turbaların günümüzden önce 13.000 yıldan bu yana 3 °C daha soğuk koşullarda geliştiğini, 9500 yıl önce çayırların turbaların yerini almaya başladığını göstermiştir. 7000 yıl önce, çalı ve cüce ormanı alanlarının genişleyerek yüksek kısımlara doğru yayıldığı, Orta ve Geç Holosen’de sıcaklığın günümüze göre 0, 5 °C daha sıcak olması bu yayılma üzerinde etkili olmuştur. Daha sonraki zamanlarda artan rüzgârlar ve serinleme, bu orman alanlarının daha alçak bölgelere çekilmesine neden olmuştur. Son yüzyıldaki ısınmaya rağmen, otlatma ve yangınlar çalı ve cüce ormanın genişlemesini engellemiştir.4, 10
