Fiziki Bilimler

Çok Yıllık Buz


İng. Multi-year Sea Ice

Çok yıllık buz, 3 metre veya daha kalın olan ve neredeyse tuz içermeyen, en az iki yaz dönemini erimeden geçirmiş yaşlı buz türüdür (Şekil 1). Buz tümsekleri iki yıllık buzlardan daha pürüzsüz görünümdedir. Kar kaplı olmayan yerlerinden mavi renkli olduğu görülür. Yüzeylerindeki erimelerle büyük düzensiz ve bağlantılı su kütleleri ile iyi gelişmiş bir su tahliye sistemine sahiptir. Çok yıllık buz Arktik bölgeye göre Antarktika’da daha az yaygındır. Weddell Denizi’nin batısı ile izole olmuş kimi diğer koylarla sınırlıdır. Okyanus akıntıları ve atmosferik sirkülasyonun oluşturduğu buzların kıta etrafında sürüklenme hareketi sonucu buzlar, sıcak denizlere sürüklenerek ya da açık denizlerin güneş ışınlarını emerek ısınmasından kaynaklı erimeler olur. Antarktika’daki çok yıllık buzların %80’i Weddell Denizi’nde bulunmaktadır. Weddell Gyre olarak bilinen saat yönünde dolaşan akıntı, Antarktika Yarımadası’nın doğu tarafı boyunca deniz buzlarını sıkıştırarak bir yıldan daha fazla buz hâlinde kalmalarından sorumludur. Sonuç olarak akıntılar buzları daha kuzeye, okyanuslara ve erimeye taşır. Çok yıllık buzların erimesi, özellikle Arktik bölgede sıklıkla görülen bir durum olmaya başlamıştır. Antarktik deniz buzlarının erime sezonu nadiren erimiş buzların suları üzerinde birikmesi ile ilgilidir.1, 2


Kaynakça

1 Özgün Oktar, Danışman: Doç. Dr. Burcu Özsoy, Güney Okyanusu Deniz Buzu İçin Yersel Konumlandırılmış Ve Uydu Verisi İle Veri Kümesi Oluşturmak, İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği, 2018.

2 WMO Sea Ice Nomenclature (WMO No. 259, Cilt 1 - Terminology and Codes, Cilt II - Illustrated Glossary and III - International System of Sea-Ice Symbols), Mart 2014.

Görsel Kaynak

Çok Yıllık Buz Fotoğrafı, Sinan Yirmibeşoğlu 2017, Antarktika.


Yazarlar