İng. Sea Surface Temperature
Deniz yüzeyi sıcaklığı (Sea Surface Temperature -SST), deniz suyunun yüzeye yakın kısımlarının sıcaklığını ifade etmektedir.1 Deniz yüzeyi sıcaklığı, Dünya atmosferi ile okyanuslar arasındaki enerji alışverişini yönetmek, uzun vadeli iklimi, kasırga güzergahı ve şiddetini, yerel hava durumunu kontrol etmek, atmosferin sıcaklık yapısını etkilemek ve okyanusların dinamik hareketleri ile akıntıları açıklamak hususunda dikkate alınması gereken fiziksel bir değişkendir.2 Deniz yüzeyi sıcaklığı, hava koşulları ve iklimi önemli ölçüde etkilemektedir. Bu durumun en belirgin örneği her 3 - 7 yılda bir Pasifik Okyanusu’nda gerçekleşen 2 - 3 santigrat derecelik deniz yüzeyi sıcaklığı artışıdır. Bu artış, Avustralya, Endonezya, Güney Asya’da kuralık ve Amerika Birleşik Devletleri’nin güney kesiminde sellerle sonuçlanan ve El Niño olarak isimlendirilmiş olan iklim olgusu ile belirgin olarak gözlenmektedir (Şekil 1). Daha yerel ölçülerde ise deniz yüzeyindeki sıcaklık değişimleri, kasırga ve tayfun gibi alçak basınç alanlarını çevreleyen tropik siklonların oluşumunda rol oynamaktadır.3
Dünya genelinde en çok Arktik Okyanusu’nun deniz yüzeyi sıcaklığında artış gözlenmektedir. Bu durumun temel nedeni, Kuzey Kutup Bölgesi’nin temelde kara üzerindeki buz kütlesinden değil deniz buzlarından oluşmasıdır. Deniz buzunun miktarı, mevsimlerden etkilenerek sonbahar ve kış aylarında artma; ilkbahar ve yaz aylarında azalma göstermektedir. Antarktika Buz Tabakası ise sıcaklığı gittikçe artan hava ve deniz suyu nedeniyle kütlesinin bir kısmını kaybetmektedir (Şekil 2). Güney Kutbu kara buzlarının okyanusla bağlantılı olduğu yerlerde, artan sıcaklığın etkisi ile erimeden dolayı yüzer halde büyük boyutlu buz kütleleri oluşmaktadır (Şekil 3). Isınan ve sıcaklığı artan deniz suyu, yoğunluğundan dolayı derinlere doğru yer değiştirmektedir ve buz kütlelerinin altından ilerleyerek buz kütlelerin deniz yüzeyinin altında kalan kısımlarının erimelerini hızlandırmaktadır.4
