Yaşam Bilimleri

Denizpapağanı


Lat. Fratercula arctica

İng. Atlantic Puffin

26-29 cm boyunda, 310-550 gr ağırlığında ve 46-63 cm kanat açıklığına sahip, orta boy bir alk türüdür.1 Renkli ve iri gagası ile bu kutup deniz kuşu, çok sık gözlenen ve tanınan bir türdür. Genellikle Kutup dairesi içindeki Atlantik ve Kuzey Atlantik sularında yaşayan bu kuşlar, kayalık adalarda koloniler halinde ürerler. Yuvayı, bitki örtüsü bulunan ve denize bakan yamaçlarda kaya boşluklarına veya kendi kazdıkları tünellere yaparlar. Bu yuvalarda tek bir yumurta bırakırlar. Denizpapağanları, büyük ölçüde kum balıkları (Ammodytes sp, vb.) ile beslenirler. Ancak son yıllarda bu balıkların aşırı avlanması nedeniyle bu deniz kuşları önemli bir besin kaynağını kaybetmiş ve nüfuslarında büyük bir düşüş yaşanmıştır.2

Araştırmalar, bu popülasyon azalmasının denizpapağanlarının açlıktan ölmesinden çok, yeterli besin bulmak için daha uzak bölgelere gitmek zorunda kalmalarından kaynaklandığını göstermektedir.3 Denizpapağanları, deniz tabanında yaşayan kum balıklarına ulaşmak için mükemmel yüzücülerdir, ancak uçarken oldukça hantal bir görüntü sergilerler. Bu, kısa ancak güçlü kanatlarına bağlıdır ve bu güçlü kanatları, dalış yaparken 70 metreye kadar derinliklere inebilmek için kullanırlar. Dalış sırasında birden fazla balığı yakalayabilirler ve gagalarındaki balıkları üst damağa sıkıştırarak yeni avlar için yer açarlar. Bu sayede avlarını biriktirip yuvalarına dönerler.

Kışları, tamamen denizde geçirirler, bu nedenle yaşam döngülerinin bu dönemi hala büyük ölçüde bilinmemektedir. Ancak 2018’de İsrail sahillerinde ölü bulunan bir denizpapağanı bireyi, bu türün kışın ne kadar uzaklara gidebileceğine dair bir örnek sunmuştur.4 Geçmişte bu tür büyük ölçüde avlandı ve yumurtaları toplandı.5 Günümüzde, avcılık özellikle Faroe Adaları’nda devam etmektedir.6 6 milyon çifte kadar var olan popülasyona rağmen, koruma durumu hala hassas olarak değerlendirilmektedir.


Kaynakça

1 Del Hoyo, J., Elliott, A. ve Sargatal, J. (1992). Handbook of the birds of the world Cilt 1, sayı 8. Lynx edicions. Barcelona.

2 Miles, W.T., Mavor, R., Riddiford, N.J., Harvey, P.V., Riddington, R., Shaw, D.N., Parnaby, D. ve Reid, J.M. (2015). Decline in an Atlantic puffin population: evaluation of magnitude and mechanisms. PLoS One, Cilt 10, sayı 7, s. e0131527.

3 Fayet, A.L., Clucas, G.V., Anker-Nilssen, T., Syposz, M. ve Hansen, E.S. (2021). Local prey shortages drive foraging costs and breeding success in a declining seabird, the Atlantic puffin. Journal of Animal Ecology, Cilt 90, sayı 5, s. 1152-1164.

4 Fayet, A. L. ve Becciu, P. (2018). Easternmost record of an Atlantic Puffin Fratercula arctica in the Mediterranean Sea on the coast of Israel. Seabird, Cilt 31.

5 Harris, M. P. (1983). Biology and survival of the immature Puffin, Fratercula arctica. Ibis Cilt 125, s. 56-73.

6 Stempniewicz, L. ve Jensen, J-K. (2007). Puffin harvesting and survival at Nólsoy, The Faeroes. Ornis Svecica. Cilt 17, s. 95-99.


Yazarlar