İng. Drumlins
Drumlinler, daha önce bir buzul tarafından örtülmüş bölgelerde bulunan ve şekli buzulun hareket yönünde hizalanmış oval şekilli gevşek malzemelerden oluşan tepeler olarak tanımlanabilir. İrlandaca druim (yuvarlak sırt)1 veya Droimnin (en küçük sırt) kelimelerinden türediği düşünülmektedir. Drumlin terimi İrlanda’nın buzullaşmaya maruz kalmış bölgelerinde, 1866 yılında ilk kez tanımlanmıştır.2
Bir buzulun altında olanlar, buzulun hareket ettiği alandaki morfoloji; akış şeklini ve geri çekildiğinde geride kalan yer şekillerini etkiler. Drumlin bir buzulun ortadan kalktıktan sonra açığa çıkan bir yer şeklidir.3 Drumlinler, çeşitli oranlarda kil, silt, kum, çakıl ve blok boylu malzemelerden oluşur. Bir kaya veya buzuldan oluşabilen çekirdek üzerine tekrarlı bir şekilde çeşitli tane boylu malzemelerin birikmesi sonucu oluşurlar (Şekil 1).4
Drumlinler simetrik, parabolik ve asimetrik şekilli olabilir. Genellikle, uzun ekseni buz akışının yönüne paralel olan oval şekilli tepelerdir (Şekil 1). Çoğu drumlin benzer, tipik bir şekil ile karakterize olmasına rağmen, yapılarının ve iç bileşimlerinin farklı olduğu ve en az üç uç eleman içerdiği bulgulanmıştır. Bunlar; ana kaya, till ve tabakalı çökellerden kaynaklı olabilmektedir5. Drumlinler tipik olarak 250- 1.000 metre uzunluğunda ve 120- 300 metre genişliğinde ve 50 cm ile 200 m arasında değişen yükseklik değerleri ölçülmüştür.5, 6
Drumlinlerin oluşumu üzerine çeşitli hipotezler mevcuttur. Bu hipotezler, erozyon, depolanma ve deformasyon süreçlerinin her birinin veya üç sürecin birden etkin olduğu kombinasyonlara dayanır. Bunlara ek olarak çevresel şartların stabil olmaması da öneriler arasındadır. Drumlin oluşumunun nedenleri ise çoğunlukla buzul akışı ve buzul erime süreçleri ile ilişkilendirilmektedir.7
Erozyon modeline göre drumlin oluşumu; hali hazırda mevcut bulunan bir çekirdek görevi gören morfolojinin üzerinde hareket eden buzulun farklılaşmış aşınması ile oluştuğu şeklinde açıklanmaktadır (Şekil 2).1, 8, 9
Drumlin oluşumu ve etkili mekanizmaları hâlâ kesin olarak deşifre edilememiştir. Birçok çalışma drumlinlerin bulunduğu bölgedeki ilksel morfolojilerin drumlin şekilleri üzerinde etkili olduğunu ileri sürmektedir. Drumlinler genellikle bir anakaya veya buzul çökelleri ile oluşturulmuş bir çekirdek etrafında büyümektedir. Tüm drumlin oluşum hipotezlerinde dikkate alınan husus, bu yer sürecinin oluşumundaki tetikleyici faktörün; çekirdeğe eklenen çökeller ile drumlin ve çevresindeki erozyon süreçleri arasında bir ilişki olduğudur.
Drumlinler Avrupa’da başta İzlanda, İngiltere ve İrlanda’da gözlenir. Danimarka, Grönland, Finlandiya gibi yoğun buzullaşmaya maruz kalmış kuzey ülkelerinde de sıklıkla gözlenmektedir. Kuzey Amerika’da da pek çok ülkede gözlenen drumlinlerin çoğunun Wisconsin Buzullaşması sırasında oluştuğu düşünülmektedir. Günümüzde gözlemlediğimiz drumlinler çoğunlukla Pleyistosen’de oluştuğu bilinmektedir ancak Antarktika’da güncel drumlin oluşumları da mevcuttur.7
