İng. Filchner-Ronne Ice Shelf
Buz sahanlıkları, Antarktika’daki (bkz. Antarktika) 5 milyon km² kıta sahanlığının yaklaşık üçte birini meydana getirmektedir.1 Weddell Denizi’ndeki Filchner-Ronne Buz Sahanlı’ğı, yaklaşık 422.000 km² yüzölçümü ile kıta sahanlığındaki toplam alanın %28’ini oluşturur ve Antarktika’nın ikinci en büyük buz sahanlığıdır (bkz. Amery Buz Şelfi) (Şekil 1).2 Bu sahanlığın doğu kısmı Wilhelm Filchner komutasındaki Alman Antarktika Seferi sırasında Ocak-Şubat 1912’de keşfedilmiştir ve bu nedenle de bu kesime Filchner adı verilmiştir.3 Daha büyük olan batı kısmına ise 1947-1948’deki keşif gezisinde bir bölümünü keşfeden ve fotoğraflayan Finn Ronne’un eşi olan Edith Ronne’nun adı verilmiştir.3
Filchner-Ronne Buz Sahanlığı altındaki okyanus ve onu çevreleyen Antarktika Dip Suyu’nun yaklaşık yüzde 40’ının kaynağı olan Weddell Denizi, Antarktika buz tabakasının buz deşarjını modüle eden ve küresel termohalin dolaşımını besleyen soğuk yoğun su kütleleri üreterek küresel iklim sisteminin önemli bir parçasını oluşturur. 4, 5, 6, 7, 8 Filchner-Ronne Buz Sahanlığı aynı zamanda hacim olarak Dünya’daki en büyük yüzen buz kütlesidir ve Antarktika’daki toplam buz deşarjının %11’ini temsil etmektedir.4, 5 Bu buz sahanlığının belki de en önemli özelliği Dünya’nın soğuk Antarktika Dip Suyu’nun kaynağı olmasıdır.8 Ancak Alfred Wegener Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü girişimi tarafından finanse edilen bir çalışmada Antarktika’daki Filchner-Ronne Buz Sahanlığı tabanında öngörülen buzul erimesinin mevcut Antarktika yüzey kütle dengesinin %80’ini temsil ettiğini ve deniz seviyesinde dolaylı olarak her yıl 4.4 mm’ye varan artışlara neden olabileceği ifade edilmiştir. 9, 10
Şekil 1. Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’nın 21 Şubat 2017 tarihli Landsat 8 uydu görüntüsü.11
Şekil 2: Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’nın fiziki haritası
