Yaşam Bilimleri

Güney Şişe Burunlu Balinası


Lat. Hyperoodon planifrons

İng. Southern Bottlenose Whale

Güney şişe burunlu balinası, kuzey şişe burunlu balinası (Hyperoodon ampullatus) ile karşıt yarım kürede yaşayacak şekilde bir çift oluşturur. Güney şişe burunlu balina, Güney Yarım Küre’de yaklaşık 30° G enleminin güneyinde dairesel bir dağılıma sahiptir.1 anzanya ve Heard Adası, Güney Afrika, Şili, Falkland Adaları, Tierra del Fuego ve Brezilya dâhil olmak üzere Antarktika, Yeni Zelanda, Avustralya’da kıyıya vurduğu kaydedilmiştir.2

Şişe burunlu balinanın boyu genellikle 6-10 metre arasında değişir. En belirgin özelliği, diğer balina türleriyle kıyaslandığında görece büyük ve çıkık melon organları ve isimlerine ilham olan gagayı andıran ağız çıkıntısıdır. Güney şişe burunlu balina yetişkinliğe ulaştığında ortalama 7,5 metre uzunluğa sahiptir. Bu uzunluk, kuzey şişe burunlu balinalara göre önemli ölçüde kısadır. Gaga kısmı erkeklerde uzun ve beyaz iken dişilerde daha kısa ve gridir. Sırt kısmı açık ve orta koyulukta gri tonlarındadır. Alt kısmı ise her zaman sırt kısmına göre daha açık renktedir.3 Diyetinin büyük bir bölümü derin okyanus sularındaki kalamar türlerinden oluşur.4

Güney şişe burunlu balinaların popülasyonlarının dağılımı ve yoğunluğu hakkında herhangi bir veri bulunmamaktadır ancak sayılarının yüz binlerce olduğu tahmin edilmektedir.5 Güney Yarım Küre’deki soğuk suların çoğunda ve Antarktika sularında bol miktarda bulunurlar. Yaşadıkları alanlar çoğunlukla insan etkisine uzaktır ve bu türe yönelik potansiyel tehditlerin, sayılarında önemli bir azalmaya neden olma ihtimalinin düşük olduğuna inanılmaktadır. Güney şişe burunlu balinası, tehdit altında listeleme için herhangi bir Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Liste kriterini karşılamamaktadır. Bu nedenle, “asgari endişe duyulan tür” olarak listelenmiştir.


Kaynakça

1 Moors-Murphy, H. B. (2018). Bottlenose Whales: Hyperoodon ampullatus and H. planifrons. In Encyclopedia of Marine Mammals (s. 130-132). Academic Press.

2 Santos, M.C.D.O. (2016). A rare sighting of a bottlenose whale (Hyperoodon planifrons, Flower, 1882) in shallow waters off southeastern Brazil. Brazilian Journal of Oceanography, 64(1), 105-110.

3 VAN WAEREBEEK, K. O. E. N., ve BEST, P. (2005). Bold colouration pattern in southern bottlenose whales, a preliminary assessment of external variation. Ulsan, Korea: IWC Scientific Committee Meeting.

4 MacLeod, C. D., Santos, M. B., ve Pierce, G. J. (2003). Review of data on diets of beaked whales: evidence of niche separation and geographic segregation. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 83(3), 651-665.

5 Lowry, L. ve Brownell Jr., R.L. 2020. Hyperoodon planifrons. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T10708A50357964. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T10708A50357964.en. 24 Kasım 2021 tarihinde indirildi.


Yazarlar