İng. Kamchatka Peninsula
Kamçatka Yarımadası Asya’nın kuzeydoğu ucunda bulunan, Rusya’ya ait bir yarımadadır. 1740 yılında Danimarkalı bir denizci olan Vitus Bering tarafından keşfedilmiştir.1 Yarımada 51-60°K enlemleri ile 155-163°D boylamları arasındadır. Kuzey-güney doğrultusunda yaklaşık 1200 km uzunluktaki yarımada Pasifik Ateş Çemberi üzerinde yer almaktadır. Yarımadanın Rusya anakarasıyla birleştiği bölümdeki en dar yeri yaklaşık 90 km’dir. Daha sonra güneye doğru bu genişlik artarak 430 km’yi bulur. Kamçatka Yarımadası’nın yüzölçümü 472.000 km²dir (bkz. Türkiye’nin yüzölçümü 814.000 km²).2, 3 Yarımada, batıdan Ohotsk denizi, doğudan Büyük Okyanus ve kuzeydoğudan Bering Denizi’yle çevrilidir. Sredinny Sıradağları yarımadayı kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda 800 km kateden en büyük dağ sırasıdır. Bu dağ sırasının doğusunda aynı doğrultuda uzanan diğer bir dağ sırası olan Vostochny sıradağları uzanır. Bu iki dağ sırası Orta Kamçatka Depresyonu tarafından birbirinden ayrılır.1 Klyuchevskaya Sopka volkanı 4750 metre yüksekliğiyle yarımadanın en yüksek noktası ve aynı zamanda da Avrasya’nın en yüksek aktif volkanıdır.1
Pasifik levhasının sınırında bulunan bu yarımadanın güneyinde Japonya’ya doğru uzanan bir ada yayı olan Kuril Adaları, doğusunda ise Alaska’ya doğru uzanan diğer bir ada yayı olan Aleut Adaları (bkz. Aleut Sıradağları) sıralanır. Başka bir deyişle Pasifik Ateş Çemberi’nin kuzey ve batı sınırındaki önemli bir jeolojik oluşum olan Kuril-Kamçatka-Aleut-Alaska dalma batma zonu, sismik olarak Dünya’daki en aktif yerlerden birisidir.4 Bu yitim zonu boyunca 80-100 milyon yıldır Pasifik levhası, okyanus yüzeyinden derinliği 10, 5 km’yi bulan Kuril-Kamçatka çukuruna paralel olarak Asya levhasının altına yıllık yaklaşık 8 cm hızla dalar.5 Bu hızlı yerkabuğu hareketi nedeniyle Pasifik levhasının batıdaki yitim zonu üzerinde bulunan Kamçatka Yarımadası’nda 292 adedi aktif olmak üzere toplam 300 adetten fazla volkan bulunur.5 Kamçatka Yarımadası’nın güneyinden başlayarak güneybatı yönünde Japonya’nın Hokaido adasına kadar 1200 km uzanan ve 56 adadan oluşan Kuril Adaları’nda 35 tanesi aktif olan 100 adetten fazla volkan bulunur.3 Kamçatka Yarımadası’nın doğusundaki 2 km genişlikte ve 4 km uzunluktaki Gayzer Vadisi, sahip olduğu 20 adedi büyük olmak üzere 200 taneden fazla gayzerle ABD’deki Yellowstone Milli Parkı’ndan sonra Dünya’da en çok gayzerin bulunduğu ikinci vadidir.6 Kamçatka volkanları, UNESCO’nun Dünya miras listesinde yer almaktadır.7
Kamçatka Yarımadası’nın iklimi kış döneminde kuzeybatıda gelişen Sibirya Yüksek Basınç Sistemi tarafından şekillendirilirken, yaz mevsiminde ise güneydoğuda gelişen Pasifik Yüksek Basınç Sistemi tarafından şekillendirilir. Bu nedenle yarımadanın güneydoğu sektöründe yıllık ortalama sıcaklık 1, 6°C, yıllık toplam yağış yaklaşık 1000 mm iken, kuzeybatı sektörde sıcaklık -3, 2°C, toplam yağış ise 500 mm’ye yakındır.8 Güneybatıdan sokulan sıcak ve nemli hava kütleleri nedeniyle kıyı bölgelerinde yağış 2500 mm’ye kadar çıkar.1 Kışlar serin, karlı ve rüzgârlıyken yazlar nemli ve bulutludur.9 Bitki örtüsü orman üst sınırına kadar çalı formlu bitkilerden bazı çam türlerine kadar değişiklik göstermekte, yükseklerde ise alpin çayırlar ve dağ tundrası özelliği göstermektedir.3, 9 Yarımadada günümüzde Sredinny Sıradağları ve bazı yüksek volkanların yüksek bölümlerinde yaklaşık 900 km² alan kaplayan 446 küçük buzul, 4500 m ile 300 m aralığında bulunur.9 Öte yandan Son Buzul Maksimumu’nda yarımadada oluşan buzullardan bazılarının uzunluğu 80 km’yi bulmuştur. Bu buzullar sıradağlarda derin izler bıraktığı için Alpin topoğrafya çok geniş bir sahada baskın topoğrafya olarak göze çarpar.
