Lat. Lepus americanus
İng. Snowshoe Hare
Amerika tavşanı olarak da adlandırılan kar ayakkabılı tavşan, Kuzey Amerika’nın Arktik ekosisteminde yaşayan bir tavşan türüdür. Arka ayaklarının büyük ve çok tüylü olması nedeniyle “kar ayakkabılı” adını almıştır. Ayaklarının büyük ve geniş olması kar üzerinde yürürken hatta zıplarken kara batmamasını sağlar. Ayak tabanlarındaki sık tüyler sayesinde dondurucu sıcaklıklardan korunur.
Kar ayakkabılı tavşanın kürk rengi mevsimsel olarak değişir. Kış aylarında yırtıcılardan korunmaya yarayan kamuflaj etkisi ile beyaza dönen kürk rengi, ilkbahar ve yaz aylarında toprak ve kaya tonlarıyla uyumlu şekilde kahverengileşir. Vücut uzunluğı 41,3 cm ile 51,8 cm arasında değişir. Yaklaşık 4 - 5 cm olan kuyruk uzunluğu buna dâhildir. Ağırlığı ortalama 1,5 kg’dır. Diğer tavşanlarda da olduğu gibi erkeği dişiden daha küçük vücut ölçülerine sahiptir.
Kar ayakkabılı tavşanın otçul canlı olarak birincil besin kaynağı mevsimine göre değişiklik gösterir. İlkbahardan sonbahara kadar sulu yeşil bitki örtüsünden beslenirken ilk dondan sonra tomurcuklar, ince yapraklar, yaprak dökmeyen iğneli ağaçlar ve ağaç kabuklarıyla yetinmek zorunda kalır. Geceleri beslenir ve zamanla alıştığı orman içi yolları takip ederek çeşitli bitkilere ve ağaçlara ulaşmaya çalışır.
Yırtıcılardan korunmak için çeşitli yöntemler geliştirmiştir. Gün ışığında genellikle fazla aktif değildir ve eğrelti otları, çalılıklar, kütük yığınları gibi saklanabileceği yerlerde durur.1 Günlük hareketliliği üreme mevsimi boyunca artar. Üreme dönemi bölgesel olarak değişiklik gösterir. Bunun nedeni kar ayakkabılı tavşanın üreme içgüdüsünün bölgesel farklılıklar gösteren bitki örtüsü, hava koşulları ve popülasyon dinamikleri ile tetiklenmesidir. Gebeliği 35 - 40 gün sürer. Yavru tamamen tüylü, gözleri açık dünyaya gelir ve kendi başına hareket edebilir; çoğu 24 saat geçmeden doğduğu ini terk eder. Kardeşler, inden ayrıldıktan sonra gün içinde birbirinden ayrılmaz ve akşamları annenin yanına süt emmeye döner.
Kar ayakkabılı tavşan, birçok yırtıcı için önemli bir avdır. Popülasyonunu etkileyebilecek bir av - avcı ilişkisi içinde olduğu en önemli yırtıcı Kanada vaşağıdır (Lynx canadensis). Amerikan sansarları, uzun kuyruklu gelincikler, çakallar, kurtlar, baykuşlar hatta evcil köpekler ve kediler gibi birçok yırtıcı türün ilgi alanındadır. Popülasyonu üzerindeki yırtıcı baskısına ek olarak iklim değişikliği sebebiyle yaşam alanlarının daralması tehlikesiyle de karşı karşıyadır.2 Doğal yaşam alanlarındaki yaz - kış döngüsünün bozulmasıyla bazı bölgelere artık hiç kar yağmamakta ve kış mevsiminde beyaza dönen kar ayakkabılı tavşan, kamuflaj yeteneklerini kaybettiğinden tehlike altına girmektedir. Bazı tavşan gruplarının bu duruma adaptasyon göstererek tüm yıl boyunca kahverengi kaldıkları gözlemlenmiştir. Her ne kadar iklim değişikliği sebebiyle popülasyon dinamikleri değişse de popülasyonunda endişe verici bir düşüş gözlemlenmemektedir. Kar ayakkabılı tavşan, Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin Kırmızı Listesinde “asgari endişe duyulan tür” olarak sınıflandırılmıştır.
