Lat. Gavia arctica
İng. Arctic Loon
58-73 cm boya, 1,3-3,4 kg ağırlığa ve 110-130 cm kanat açıklığına sahip olan kara gerdanlı dalgıç, tüm Arktik bölgenin göllerinde üreyen orta büyüklükte bir dalgıç türüdür. Bu kuş, boyun ve sırtında bulunan belirgin siyah-beyaz desenlerle diğer dalgıçlardan kolayca ayırt edilir.1 Kış döneminde kızıl gerdanlı dalgıçla benzerlik gösterir, ancak gagasının şekline bakılarak ayırt edilebilir. Üreme için genellikle büyük ve derin adaları içeren gölleri tercih eder, ancak daha tuzlu kıyı göllerinde de ürediği gözlenmiştir. Üreme alanlarını savunur ve diğer kuşların yuva kurmasını engeller.2 Beslenme açısından neredeyse tamamen balıklarla beslenir, ancak sucul omurgasızlar, midyeler ve kabuklular gibi diğer yiyeceklerle de beslendiği görülmüştür. Kutup bölgesindeki tatlı sularda dikence balığı ve alabalık gibi balık türleri özellikle üreme döneminde önemli bir besin kaynağıdır. Balık bulmak için farklı habitatları (göller, nehirler, deniz kıyıları) kullanır ve avlanır. Genellikle 5 metreden sığ kıyı sularında kısa dalışlar yaparak avlanır ve karada hareket etme yeteneği sınırlıdır.3 Bu tür, karadan kalkış yapamaz ve uçabilmesi için su yüzeyine ulaşması gerekir. Özellikle uzun kuyruklu korsan martı ve kutup tilkisi bu türün yuvalarına ve yavrularına tehdit oluşturur.
Tehlike anında yetişkin bireyler dalış yaparak en iyi savunma stratejilerinden birini uygular.
Kara gerdanlı dalgıçlar kışın artık dairesinin güneyindeki ılıman denizlere göç ederler ve kışlama alanlarında büyük sürüler oluşturabilirler. Kışın bu tür için önemli kışlama bölgeleri arasında kuzey Pasifik, Kuzey Denizi, Baltık Denizi, Hazar Denizi ve özellikle Karadeniz bulunur. Kara gerdanlı dalgıçlar en büyük sürülerini Karadeniz kıyılarında oluşturur, ancak göç döneminde ve kış boyunca Türkiye’nin denizleri ve deniz kıyısındaki lagünlerde gözlenebilirler.4 Küresel olarak, kara gerdanlı dalgıç nüfuslarının azaldığına dair kaygılar bulunmaktadır. Bu türün balık ağlarına takılarak öldüğü ve yumurtalarının ağır metal kirliliğinden etkilendiği rapor edilmiştir.5,6 Ayrıca, kışlama sırasında denizdeki petrol kirliliğine karşı özellikle hassas oldukları bilinmektedir.
