İng. Kenai Peninsula

Alaska’nın güneyinde yer alan Kenai Yarımadası, 240 km uzunluğu ve 190 km’ye varan genişliğiyle Alaska anakarasına 16 km enindeki dar bir boyunla bağlanmaktadır (Şekil 1). Chugach Dağları’nın güneybatıya doğru bir uzanımı şeklindeki yarımadanın yarısı dağlık bir morfoloji sunmaktadır. Buzullarla kaplı bu dağlık kesim yüksekliği 2100 m’ye ulaşan Kenai Dağları ismiyle anılırken, yarımadanın diğer yarısını temsil eden alçak düzlük alan ise Kenai Düzlükleri (alçak alanları) olarak bilinmektedir (Şekil 1).¹ Kenai Yarımadası’nın batı kesimindeki bu düzlük alanlarda bulunan çok sayıda küçük göl ve bataklık alanın yanı sıra 290 m derinliğe sahip Tustumena Gölü ve 161 m derinliğe sahip Skilak Gölü gibi oldukça derin ve büyük göller de mevcuttur. En önemli akarsuyu 132 km uzunluğundaki Kenai Nehri’dir. Batısından Cook Körfezi, doğusundan ise Prens William Koyu ile çevrili yarımadanın iklimi genel olarak denizeldir. Kışların soğuk, yazların ise ılık ve bol yağışlı olduğu yarımadada ölçülen en düşük sıcaklık yaklaşık -34°C, en yüksek sıcaklık ise yaklaşık 26°C’dir.¹ Yarımadanın özellikle doğu ve güney kesimleri birçok buzul alanı barındırmaktadır. Bahsi geçen alanlardaki korunabilmiş buzullara rağmen bölgedeki buzulların geçtiğimiz yüzyıldan beri hızla erimekte olduğu bilinmektedir.² Buzulların, Küçük Buz Devri’nde Prens William Koyu’nun çoğunu kaplamış olduğu 1900’lerin başında gözlenerek kayıt altına alınmıştır.³

Kenai Yarımadası’nın jeolojik oluşumunda önemli bir rolü olan Pasifik Levhası’nın Kuzey Amerika Levhası altına doğru yitilmesi (dalması) günümüzde bölgede meydana gelen tektonik ve volkanik etkinliklerden sorumlu başlıca dinamik etkendir (Şekil 1). Bahsi geçen etkinliklerden ilk akla gelen ve en çok bilineni kuşkusuz 9, 2 büyüklüğündeki (Mw) 1964 Büyük Alaska Depremi’dir. Kenai Yarımadası’nın çoğu kesiminin, Prens William Koyu kuzey ve batı bölgelerinin, Chugach Dağları batısının ve Kodiak Adası’nın tümünün çöktüğü bu deprem sırasında Montague Adası’nın güneybatı ucunda düşey yönde yaklaşık 13-15 m’lik bir yükselim meydana gelmiş ve toplamda yaklaşık 520.000 km²’lik bir alan düşey yönde etkilenmiştir.^{2, 4-7} Bölgede yapılan çalışmalar, bu bölgede benzer büyüklükteki depremler için 900 ila 1000 yıllık bir tekrarlanma aralığı önermektedir.^{2, 8, 9} Pasifik Levhası’nın Kuzey Amerika Levhası altına yitimiyle ilişkili olarak gelişmiş olan Aleut Yayı’nın Alaska’ya doğru uzanımını temsil eden ve Cook Körfezi’nin hemen batısında konumlanan aktif volkanlar da mevcuttur. Bunlardan Iliamna Dağı’nın 1876’da, Spurr Dağı’nın 1992’de, Augustine Dağı’nın 2006’da ve Redoubt Dağı’nın en sonuncusu 2009’da olmak üzere birçok kez püskürdüğü bilinmektedir¹⁰. Ayrıca bölgeden alınan sediman karotlarının incelenmesine dayandırılarak Cook Körfezi’nde 20. yüzyıl boyunca her 10-35 yılda bir püskürmenin meydana geldiği ifade edilmektedir.¹¹ Öte taraftan, Kenai Yarımadası’nın jeolojik yapısının önemli yükseltilerini oluşturan Chugach ve Kenai dağlarının önceden gelişmiş kıtasal blokların Alaska anakarası ile çarpışmasından kaynaklı geliştikleri düşünülmektedir¹. Kenai Dağları’nı oluşturan birimler esas itibariyle geç Mezozoyik ve erken Senozoyik yaşlı metamorfik, magmatik, metasedimanter ve sedimanter kayaçlar iken, Kenai Düzlükleri genel itibariye Kuvaterner yaşlı geniş buzul çökelleri ve bunlarla birlikte gölsel, denizel ve delta çökellerinden oluşmaktadır.^{2, 12}