İng. Polar Stratospheric Cloud
Kutupsal stratosferik bulutlar, çok düşük sıcaklıklarda (-80 derece civarında) kutup bölgelerinin stratosfer seviyesinde (yerden 15 ile 20 kilometre yükseklikte) oluşur. Bu derece düşük sıcaklıklar genellikle alçak stratosferde kutup kış aylarında görülür. Ayrıca Antarktika’da Arktik’e göre daha sık bu derece düşük sıcaklıklar görüldüğü için kutupsal stratosferik bulut oluşumu Antarktika’da daha fazladır.
Kutupsal stratosferik bulutlar, kimyasal bileşenlerine bağlı olarak Tip I ve Tip II olmak üzere iki sınıfa ayrılır.1 Bu tür bulutların hem kimyasal içeriği hem de yükseklik ile sıcaklığı LIDAR adı verilen, lazer veya ışık kullanılan bir tür uzaktan algılama yöntemi ile ölçülür.
Tip I bulutlar su, nitrik asit ve/veya sülfürik asit içerir ve kutuplardaki stratosferik ozonunun yok olmasına sebep olur (bkz. Antarktik ozon deliği). Sıcaklık -78 derece ve altına düştüğünde oluşurlar. Dolayısıyla çok düşük kış sıcaklıklarında daha fazla oluşma ihtimali olan stratosferik bulutların varlığı da ozon deliğinin oluşmasında önemlidir. Ayrıca Güney Yarım Küre’de kış ve ilkbahar başlarında Güney Kutup Enlemleri ile diğer enlemlerden gelen hava kütleleri arasında atmosferik karışımın olmaması da ozon deliğinin Antarktika üzerinde önemli bir olgu olmasına yol açar. Tip II bulutlar ise sadece su buzu içerir ve sıcaklık -83 derece ve altına düştüğünde görülür, bu yüzden bu tip bulutlar Antarktika’da daha fazla gözlenir.
