Lat. Balaenoptera borealis
İng. Sei Whale
Kuzey veya sei balinası, boyu 20 metreye ulaşan, en uzun üçüncü balina türüdür. Ortalama olarak 15 metre uzunluğa ve 20 ton ağırlığa sahiptir.1 Deniz gözlemlerinde diğer balina türlerinden özellikle mavi ve oluklu balinalardan ayırt etmek oldukça zordur. Ancak vücut ölçüleri ve yüzgeçleri tanınmalarına yardımcı olabilir. Yetişkin mavi ve oluklu balinalar boyut olarak kuzey balinasından daha büyüktür. Kuzey balinasının sırt yüzgeci mavi ve oluklu balinalarınkine oranla daha uzundur. Genellikle hem gövde olarak hem de karın kısmı olarak koyu gri renktedirler. Vücutlarında gözle görülebilecek şekilde bufo balığı ısırık izleri bulunmaktadır. Dalış şekilleri de kimlikleri hakkında ipucu vermesi açısından önemlidir. Suya dikey bir dalış yapan balina türlerinin aksine ağır ağır batma yöntemiyle suya dalarlar. Kuzey ve Güney Yarım Küre’de yaşayan türler arasında genetik farklılıklar vardır ve güney sei balinaları daha büyük bir boyuta ulaşır.2
Suyu süzerek beslenen kuzey balinalarının, balenlerinin sık ve ince olması onları diğer balinaların tercih etmediği kopepod türlerini süzebilmelerini sağlar. Ayrıca kril türlerini ve bazı balık türlerini de tükettikleri bilinmektedir.3
Kuzey balinaları tüm okyanus havzalarında bulunabilir. Okyanusal, derin denizlerde yaşayan bir türdür ve kıyı bölgelerinde görülmeleri çok nadirdir. Mevsimsel olarak kuzey-güney doğrultusunda göçler gerçekleştirir. Yaz aylarını kutup altı yüksek enlemlerde yoğun bir şekilde beslenerek geçirir, kışın yavrulamak için daha düşük enlemlere geri döner. Sosyal ilişkileri ve davranış ekolojileri genellikle yıllık enlemsel göç hareketleriyle bağlantılıdır. Göçlerin zamanlaması yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterir. Beslenme alanlarına ilk ulaşan ve son ayrılan grup enerji ihtiyaçları yüksek olan hamile dişilerdir. Grup büyüklükleri de mevsimsel ve bölgesel olarak değişiklik gösterir. Beslenme alanlarında birey sayıları 20-100 arasında değişen gruplar şeklinde bulunabilirken göç ettikleri en sıcak sularda en çok 2-5 kişilik gruplar hâlinde görülürler. Genellikle yalnız göç ettikleri bilinir. Her iki cinsiyet için de yetişkinliğe erişme süresi yaklaşık 10 yıldır.
Kuzey balinası uzun, yüksek sesli ve düşük frekanslı su altı sesi çıkarır. Tamamen kendine özgü bir ses hakkında nispeten az şey biliniyor olsa da 2003 yılındaki bir çalışmada gözlemciler, Antarktika Yarımadası kıyılarında “hırıltı” veya “vınlama” olarak tanımladıkları kuzey balinası seslerini kaydetmişlerdir.4 Bu sesler genellikle farklı frekansta birden çok bölümden oluşur ve ortaya çıkan kombinasyon, seslerin diğer balinaların seslerinden ayırt edilmesini sağlar. Çıkardığı seslerin çoğu yaklaşık yarım saniye sürer ve 240-625 hertz aralığında, yani insan işitme aralığında gerçekleşir.5
Modern balina avcılığı tarafından kuzey balinasının sömürüsü 1950’lerin sonlarından 1970’lerin ortalarına kadar Güney Yarım Küre ve Kuzey Pasifik’te özellikle yoğun bir şekilde gerçekleştirildi. Kuzey balinası popülasyonunda bu dönemde ciddi bir düşüş gözlenmiştir. Ticari avlanma 1975’te Kuzey Pasifik’te, 1979’da Güney Yarım Küre’de ve 1989’da Kuzey Atlantik’te sona ermiştir.6 Mart 2015’te Şili’nin güneyinde meydana gelen en az 343 kuzey balinasının olağan dışı bir şekilde toplu olarak ölmesi hâlâ araştırılmaktadır. Bu olayın zararlı bir alg patlamasından kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir. Her ne kadar bir sonraki değerlendirme döneminde daha az tehlikede olduğu belirtilmiş olsa da güncel olarak Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin Kırmızı Listesi’nde tehdit altında, “tehlikede” olarak sınıflandırılmıştır.7
