Lat. Pygoscelis antarcticus
İng. Chinstrap penguin
Miğfer pengueni, Pygoscelis (Fırça kuyruklu penguenler) cinsinde bulunan diğer iki penguenle, Gento (Pygoscelis papua) ve Adelie (Pygoscelis Adeliae) ile yakından ilişkili olan penguen türüdür. İmparator penguenlere benzer şekilde, ilk olarak Kaptan James Cook’a 1772’deki seferinde eşlik eden Johann Reinhold Forster tarafından tanımlanmıştır.1,2
Miğfer penguenin en belirgin özelliği, çenenin altında bir yanağından diğer yanağa uzanan siyah tüylü bir tüy şerididir. Bu özelliğinin görüntü olarak bir miğfer kayışını andırması nedeniyle bu şekilde adlandırılmıştır. Bunun dışında, halkalı penguen veya sakallı penguen olarak da bilinmektedir. Ayrıca “taşkıran” olarak anılmakta ve kavgacı tutumlarıyla bilinmektedir. Bu kuşların çığlıkları taşları kıracak kadar delici olduğu düşünüldüğü için “taşkıran penguenler” olarak anılırlar. Bu penguenler, dünyadaki en cesur ve en saldırgan penguen türlerinden biridir. Diğer ayırt edici özellikleri ise her bir gözün etrafında ince bir siyah deri halkası, siyah bir gagası ve pembe ayaklarıdır. Yetişkinleri ortalama 71-76 cm uzunluğunda ve 3-6 kg ağırlığındadır.1 Diğer birçok penguen türünden farklı olarak, erkek ve dişi miğfer penguenleri benzer boyutlardadır. Göz çevresindeki koyu renkli tüyler dışında, genç penguenlerin boyutları ve renkleri yetişkinlere benzer. Civcivler ise siyah gagalı ve gri tüylüdür.
Antarktika ve Pasifik Okyanusu’nun güney kısmına dağılmış, kıyı şeridinde, adalarda ve buzdağlarında yaşamaktadırlar. Bu penguenlerin en yoğun olduğu bölgeler Güney Orkney Adaları, Güney Shetland Adaları ve Güney Sandwich Adaları kıyılarındaki kayalık ve buzsuz kıyılardır. Üreme kolonileri Antarktika Yarımadası’nda ve Antarktika ile Yeni Zelanda arasındaki Balleny Adaları’nda da görülebilmektedir. Güney Shetland Adaları’ndaki Baily Head, 100.000’den fazla çifte ev sahipliği yapmaktadır.3
15-20 yıl kadar yaşayabilen miğfer penguenleri 3-7 yaş arasında üreme için yeterli olgunluğa ulaşmaktadır. Mart ayından Mayıs ayının başına kadar olan dönemlerde, genellikle kolonilerini terk ederek buz paketi boyunca kuzeye doğru hareket ederler. Her yıl aynı üreme alanlarına gelirler ve 100.000 çifte kadar büyük koloniler oluştururlar. Genellikle erkekler yuvayı hazırlamak için dişilerden yaklaşık 5 gün önce döner. Bir önceki üreme mevsiminde kendilerine yuva görevi gören kayadaki boşluğu bulmaya çalışırlar. Yuvalama yerini bulan erkek, kayaları ve kemikleri kullanarak onu yeniden inşa eder ve onarır. Bu penguenler yuvalarını, genellikle kar görmeyen ve civcivlerini yetiştirebilecekleri yüksek yerlere yerleştirme eğilimindedir. Çiftleşme mevsimi Kasım ayından Aralık ayına kadar sürer. Genellikle iki yumurta bırakılır ve 37 gün boyunca kuluçkaya yatırılır. Hem erkek hem de dişi, her altı günde bir sırayla kuluçkaya yatırılır. Yavrular 1 aylık olana kadar ebeveynler ile yuvada kalır ve diğer civcivlerin bulunduğu bir kreşe katılır. Yaklaşık 7-9 hafta sonra yani genç tüyler ergin tüylerine kavuştuğunda denize açılmaya hazır hâle gelirler. Üreme mevsimi dışında miğfer penguenleri genellikle buzdağlarında toplanır. Bilinen en büyük kolonileri, Güney Sandwich Adaları’ndaki Zavodovski Adası’ndadır. Bu volkanik adanın yamaçlarında iki milyona yakın sayıda miğfer pengueni üremektedir.4,5
Miğfer penguenleri genellikle sürüler hâlinde yaşayan küçük deniz canlıları olan kril, küçük balıklar ve diğer deniz kabuklularıyla beslenirler.6 Büyük buz parçaları arasında veya açık denizde yüzerler ve oldukça uzun mesafelere zıplayabilirler. Bu penguenler, yaşamlarının %75’ini suda geçirirler ve güçlü yüzücülerdir. Bir günde sahilden 80 km’ye kadar mesafe alarak avlanabilirler.7,8 Derin deniz dalışlarını pek tercih etmeyen bu tür, 70 metreye kadar dalış yaptığı gözlemlenmiştir. Dalışları diğer bazı penguen türlerine göre daha sığdır ve genellikle bir dakikadan kısa sürer. Denizdeyken yetişkin miğfer penguenleri, leopar fokları için avdır. Karada ise, civcivler ve yumurtalar skualar ve kıngagalara karşı savunmasızdır. Penguenler, besinlerin yanı sıra bu kuşlara faydalı olduğu düşünülen çakıl ve diğer taşları da yutarlar. Bu, taşların ağırlıklarını artırarak daha derine dalmalarına yardımcı olur. Yutulan taşlar aynı zamanda yiyeceğin öğütülmesine ve sindirilmesine katkı sağlar. Her gün birkaç saat tüylerini temizlemek ve bakım yapmak için harcarlar, bu sırada kuyruk tüylerinin yanındaki özel bir bezden gelen yağı tüylerinin her tarafına yayarlar. Bu bakım, tüylerinin su geçirmezliğini korumalarına yardımcı olur.
Miğfer pengueni nüfusunun yaklaşık 8.000.000 olduğu tahmin edilmektedir.9 Beslenme açısından krill’e bağımlı olduklarından, bu tür, Antarktika Deniz Yaşam Kaynaklarının Korunması Sözleşmesi (CCAMLR) Ekosistem İzleme Programı tarafından gözlemlenen önemli türlerden biridir. 2018’de, bu türler IUCN Kırmızı Tehlike Altındaki Türler Listesi’nde asgari endişe duyulan türler arasında sıralanmıştır. Dünya genelinde yaklaşık 8 milyon olgun miğfer pengueni olduğu tahmin edilmektedir.9
