Lat. Somniosus pacificus

İng. Pacific sleeper shark

Pasifik uykucu köpek balığı, Kuzey Pasifik’te kıta sahanlıklarında, Kuzey Kutbu ve ılıman sularda 70° K ve 22° K enlemleri arasında, yüzeyden 2.000 metre derinliğe kadar olan sularda bulunabilen, Somniosidae familyasından bir derin deniz köpek balığı türüdür.¹ Ilıman denizlerin soğuk ve ılık sularında, daha çok orta ile çok derin sularda yaşarken kutup bölgelerinin sığ kıyı bölgelerinde ve hatta gelgitler arası bölgede görülebilir. Kuzey Pasifik ve Kuzey Kutup Bölgesi sık görüldüğü alanlardır. Uzunluğu en fazla 7 metre olabilir. 3,5 metre üzerindeyken cinsel olgunluğa ulaşır. Yaşam süreleri hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.²

Bu tür, sert derin deniz şartlarına uyum sağlamıştır. Örneğin sığ su köpek balıklarının aksine, karaciğer yağı soğuk sularda katılaşıp yüzme becerisini etkileyecek olan skualeni içermez. Tam aksine, en düşük sıcaklıklarda bile bu yağın akışkanlığını korumasına yardımcı diasilgliseril eter ve triasigliserol içerir. Ayrıca, birçok derin deniz köpek balığı gibi, derisinde çok az üre depolar ancak dokularında buz kristali oluşumunu önlemeye yarayan yüksek yoğunlukta üre ve trimetilamin oksit (TMAO) bulunur. Bu maddenin dokudaki miktarının, derinlikle doğru orantılı olarak arttığı bulunmuştur.

Diğer köpek balıklarına benzer şekilde, Pasifik uykucu köpek balığının çenesi kısa ve eninedir. Bu özellik, eti en sert yüzeylerden bile parçalayabilmesine veya koparabilmesine olanak tanır. Üst çene dişleri sivri uçludur, alt çenedekiler ise kuvvetli eğik uçlu, üst üste binen düz bir yapıda ve geniştir. Böyle bir diş düzeni, bütün olarak yutulamayacak kadar büyük avın parçalarını kavramak ve kesmek için çok uygundur. Uzun süreli yüksek hızlı seyir için uygun olmayan ancak ani hızlanma için ideal şekle sahip bir kuyruk yüzgeci bulunur. Bu özellik, beslenmediği dönemde hareket esnasında enerjisini korumasına olanak tanırken avlanma anında ani hamlelerle avı yakalamasına yardım eder. Grönland ve somon köpek balıkları gibi bu tür de Kutup ekosistemindeki karmaşık besin ağında süper yırtıcı olarak en üstte önemli bir role sahiptir.

Türün üremesi konusunda çok az şey bilinmektedir. Gebelik süresi bilinmemektedir. Ancak Grönland ve somon köpek balıklarında olduğu gibi, anne karnında bir kesede gelişen yumurtalar çatlayıp anne karnına düşer ve oradan da dışarı atılır. Yaklaşık 40-50 cm uzunluğunda veya daha kısa boylu yaklaşık 10 yavru dünyaya gelir.

Pasifik uykucu köpek balığı yaşam alanına ve yaşam şekline iyi uyum sağlamıştır. Derin denizlerde yiyecek nispeten kıt olduğu için geniş midesinde yiyecek depolayabilir. Örneğin, Kaliforniya, Trinidad’da 3,7 metrelik bir dişide 136 kilogram kütleye sahip bir mide içeriği tespit edilmiştir. Genç bireylerin beslenmesini kalamar, ahtapot ve diğer balıklar oluştururken yetişkinlerde bu gruplara foklar ve yunuslar da eklenir.

Kuzeydoğu Pasifik’te yapılan çalışmalar, bazı bireylerin gündüz ışıklı bölgenin altından, geceleri yüzeye yakın yerlere doğru günlük düzenli dikey göçler gerçekleştirdiğini göstermiştir.²

Tür, dağılım alanında gerçekleştirilen birçok farklı tip balıkçılık faaliyetinde hedef dışı olarak yakalanıp atılırken güney Alaska’da sportif balıkçılık kapsamında nadir de olsa yakalanır. Genellikle yağı kullanılır ve avcılığının yapıldığı çoğu yerde, eti Grönland köpek balığınınkine benzer toksinler içerdiğinden kullanılmaz.² Türün stokları 2011 yılından bu yana Bering denizi, Aleut Adaları ile Alaska Körfezi’nde özel balıkçılık yönetim planları kapsamında yönetilmektedir.²