Yer Bilimleri

Peçora Deltası


İng. Pechora Delta

Deltalar tüm nehirlerin %40’ının denizle buluştuğu alanda bulunur ve Dünya’nın kara yüzeyinin küçük bir bölümünü kapla sa da dünyanın en yüksek nüfus yoğunluklarına ve biyo çeşitliliğine ev sahipliği yaparlar.1

1.809 km uzunluğundaki Pechora Nehri, Arktik Okyanusu’na kavuşan en büyük Avrupa nehridir. Avrupa’nın ise altıncı en uzun nehridir. Ural Dağları’nın batısında, Rusya’nın kuzeybatısında bulunan nehir çoğunlukla Komi Cumhuriyeti topraklarında akmaktadır1, 2. Kaynağı Ural Dağları olan Peçora Nehri’nin Havzası, Timan Dağları’nın önemli bir bölümünü, Peçora Ovası’nı, Kuzey, Subarktik ve Arktik Urallar’ın batı yamaçlarını ve tundra bölgesini kapsayan toplam 322.000 km²’lik bir alanı kaplar. İyi gelişmiş alüvyon bir yatakta akan nehir özellikle aşağı kısımlarında örgülü akarsu yatak sistemine sahiptir. Nehrin drenaj havzası boyunca arktik iklim koşulları hakimdir.2, 3 Nehir kasım ayından mayıs ayına dek donar. Yağışlı aylar azdır ve temmuz ortasından eylül ayına kadar sürer. Drenaj havzasının orta ve batı kesimlerindeki bitki örtüsü, esas olarak Boreal ormanları ve taygalardan oluşmaktadır. Ortalama havza yüksekliği maksimum 927 m’dir. Pechora Nehri, büyük oranda insan etkilerinden korunabilmiş görece en büyük boyutlu tek Avrupa Nehri’dir. Neredeyse tüm Avrupa somon balığı (12 tür) türleri hala bu nehirde bulunabilir. Havzada önemli kömür, doğalgaz ve petrol yatakları mevcuttur.1, 4

Peçora Deltası, farklı etkilere maruz kalan açık bir sistemi temsil eder. Nehir, Pechora Körfezi’ne kavuşmadan önce yaklaşık 15.000 km²’ yüzey alanına sahip bir delta oluşturur (Şekil 1). Peçora Deltası’nda toplam yüzey alanı 4.000 km²’ye ulaşan göller bulunur (Şekil 1). Deltadaki yerleşim balıkçı köylerinden ve Nenets geçici yerleşimlerinden ibarettir.1, 2 Peçora Deltası’nın jeomorfolojisi buzul ve buzullar arası dönemlerle güçlü bir etkileşim ile şekillenmiştir. Delta, Batı Avrupa ve Afrika’da kışlayan göçmen kuşlar için önemli bir üreme alanı ve konaklama yeridir. Delta örgülü bir akarsu yatağı ile su ve çökellerini dağıtmaktadır. Deltanın en aktif kısmı ovanın kuzey kesimindedir ve bu ana nehir kolu aktif olarak tortu biriktirmektedir.1, 4 Komi Cumhuriyeti’nin ekonomik potansiyelinin üçte ikisinden fazlası Pechora Nehri Havzası’nda yer almaktadır. Sanayi, petrol üretimi, ulaşım ve konut dahil olmak üzere bölgenin yoğun ekonomik gelişimi devam etmektedir. Deltalar küresel bağlamda önemli ekosistemlerdir.1, 3 Kıyı sulak alanlarının en geniş alanlarını içerirler ve balıkçılığı ve toplumsal kalkınmayı desteklerler.


Kaynakça

1 M., R., V., Eerden. 2000. Structure and Dynamics of the Pechora Delta Ecosystems (1995?1999). Lelystad: RIZA.

2 Walker, T. R., Crittenden, P. D., Dauvalter, V. A., Jones, V., Kuhry, P., Loskutova, O., ... ve Young, S. D. 2009. Multiple indicators of human impacts on the environment in the Pechora Basin, north-eastern European Russia. Ecological indicators, 9(4), 765-779.

3 Koc, N. (2005). Pechora Sea Environments: Past, Present and Future. Berichte zur Polar-und Meeresforschung (Reports on Polar and Marine Research), 501.

4 Magritsky, D., Lebedeva, S., Skripnik, E. 2017. Hydrological hazards at mouths of the Northern Dvina and the Pechora rivers, Russian Federation. Natural Hazards, 88(1), 149-170.

5 Sentinel Hub, https://www.sentinel-hub.com, Sinergise Ltd.

6 EO Browser, https://apps.sentinel-hub.com/eo-browser/, Sinergise Ltd.


Yazarlar