İng. Ross Island
Antarktika anakarası yakınında, Ross Denizi’nde, Ross Şelf Buzulu’nun bitiminde yer alır. Ada, 78°8’19”G ve 78°50’19”G enlemleri ile 166°8’42”D ve 169°21’55”D boylamları arasında, 68, 8 km² alana sahip, büyük bölümü örtü buzullarıyla kaplı bir volkanik adadır.
Ross Adası ilk olarak 1841 yılında James Cook tarafından görülmüş, 1901-1904 yıllarında Robert Falcon Scott keşif gezisinde Scott Ross tarafından adlandırılmıştır. Adaya ilk çıkış, 1958 yılında Vivian Fuchs tarafından gerçekleştirilmiştir. Ada üzerinde yıl boyu kullanılan iki adet bilimsel istasyon bulunmaktadır. Bunlardan birisi Amerika Birleşik Devletleri’nin, 1956’da kurduğu, Antarktika’daki en donanımlı ve büyük bilimsel istasyon olan McMurdo İstasyonu, diğeri ise Yeni Zelanda Devleti’ne ait Scott İstasyonudur.1
Merkezde yer alan ve adanın en yüksek noktası olan Erebus Dağı’nın (3794 m) (bkz. Erebus Volkanı) doğusunda Terra Nova Dağı (2013 m) ile Terror Dağı (3280) bulunur. Adanın en doğusunda Crozler Burnu yer alır. Ada, Bird Dağı’nın bulunduğu yarımada ile kuzeye, Hut Yarımadası ile de güneye doğru uzanmaktadır. Adanın Erebus ve Terror dağları çevresindeki dik yamaçlar, Hut Yarımadası’ndaki bazı kayalıklar ve Bird Dağı batısındaki bazı yamaçlar haricinde kalan kısmı buzul ve karla örtülüdür.
Ross Adası’nda herhangi bir meteorolojik ölçüm bulunmamakla beraber iklim model verileri incelendiğinde Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre ‘kutup-buzul iklimi’ hakimdir.2 Aylık ortalama sıcaklık -25 °C derece civarında olan ada genelinde ortalama minimum sıcaklıklar Ağustos ayında -38 °C dereceye kadar düşebilmekte, ortalama maksimum sıcaklıklar ise Ocak ve Şubat aylarındaki -12 °C dereceye kadar çıkabilmektedir. Adada model verilerine göre yıllık toplam yağış 200 mm’nin altındadır. Eylül-K asım ayları arası nispeten kuraktır.
Ada iklimi canlı yaşamını zorlaştırmaktadır. Adadaki üç büyük buzsuz kıyı bölgelerinde, su ve kara yosunları ile farklı türde yosunlar ve likenler belirlenmiş, her bölgenin kendine has bir karakterinin olduğu görülmüştür.3 Adada fumarol evrede aktif bir volkan olan Erebus Dağı’nda, fumarol aktivite sahasında hava sıcaklığının yazın -20 ile -30 °C derece arasında değiştiği, toprak sıcaklığının 60 °C derece olduğu ve 11 farklı türde alg yaşadığı belirlenmiştir.4
Adanın %90’ından fazlası buzullarla kaplıdır. Buzul örtüsü bazı kısımlarda vadi buzulu hâ lini almakta ve denize doğru akışa geçmektedir. Bazı kıyılarda bu buzullar deniz tabanında da devam etmektedir. Buna en iyi örnek, Hut Yarımadası batısında yer alan Erebus buzul dilidir.5 Adada buzul hareketine bağlı çok sayıda krevas bulunur. Adanın Son Buzul Maksimumu’nda tamamen buzul ile kaplandığı, buzul kalınlığının arttığı düşünülmektedir.
Ada çevresinde tektonik olarak genişleme rejimi hâ kimdir. Ada, ana volkan konisi olan Erebus ile Terror, Bird tepeler ve Hut yarımadasında yer alan merkezlerden çıkan volkanik kayaçlardan oluşmaktadır.6 Erebus Volkanı, dünyanın en güneyindeki aktif volkanik dağıdır. Her gün volkanik aktivite meydana gelebilmektedir. Erabus Volkanı, üç farklı volkanik birimden oluşur. Bunlardan ilki 3000 m yükseklikli, bazalttan oluşan kalkan yapı, ikincisi stratovolkan özelliği gösteren ve trakit ile fonalitlerden oluşan birim, üçüncüsü ise bazaltik skorya konileridir.7 Rodys B urnu’ndan alınan trakitlerin 0, 68 ± 0, 14 milyon yıl, adanın kuzeybatısından alınan trakitlerin ise 1, 18 ± 0, 03 milyon yıl yaşta olduğu belirlenmiştir.6, 8 Adadaki kayaçlar içerisinde porfiri trakit, olivinli bazalt, aglomera, tüf ile ortaç lavlar bulunmaktadır.9
