İng. Sakhalin I - II
1996 yılında yürürlüğe giren Sakhalin I Projesi, Üretim Paylaşım Anlaşmaları (PSA’lar) kapsamında Rusya’da gerçekleştirilen en büyük yatırım projelerinden biridir. Proje, Ohotsk Denizi’nin su alanındaki Sahalin Adası’nın kuzeydoğusunda yer alan üç açık deniz sahasının (Chayvo, Odoptu ve Arkutun-Dagi) geliştirilmesine yöneliktir. Bahsi geçen bölgelerde yaklaşık olarak 307 milyon ton petrol ve 485 milyar m3 doğal gaz olduğu öngörülmektedir. Sakhalin-I Projesi’nin ortakları %20 pay ile PJSC NK Rosneft, %30 pay ile ExxonMobil, %30 pay ile Japon şirketlerinden oluşan SODECO konsorsiyumu ve %20 pay ile Hindistan devlet petrol şirketi ONGC Videsh’dir. Proje operatörü ise Exxon Neftegas Limited’dir.1
1996-2001 yıllarında proje çerçevesinde keşif ve değerleme çalışmaları yapılmış, sahaların yapısı ve rezerv hacimleri belirlenmiştir. 2002 yılında altyapı oluşturma ve saha geliştirme çalışmaları başlamıştır. Aşamalar hâlinde yürütülen projede ilk aşamada Chayvo petrol sahası ve Odoptu sahası geliştirilmiştir. 2014’ten günümüze uzanan ikinci aşamada, katılımcılar Chayvo sahasının gaz rezervlerini geliştirmeyi hedeflemiştir. Üçüncü aşama, 2014 yılından itibaren Arkutun-Dagi sahasındaki petrol rezervlerinin geliştirilmesini içermektedir.2
DeKastri Petrol İhraç Terminali vasıtasıyla üretilen petrolün uluslararası piyasaya, doğal gazın ise Rusya iç pazarına dağıtımı planlanmıştır. Türk kökenli bir firma olan ENKA İnşaat ve Sanayi A.Ş., Sahalin I kapsamında kurulan Chayvo Sahip Petrol İşleme Tesisi bünyesinde mekanik ve boru sistemlerine yönelik mühendislik ve montaj işlemleri için 2005 yılında sözleşme imzalamış ve 2006 yılında tesis çalışmalarını tamamlamıştır.3
Piltun Astokhskoye ve Lunskoye petrol ve gaz sahalarının geliştirilmesini içeren Sakhalin II Projesi ise dünyanın entegre ihracata yönelik en büyük petrol ve doğal gaz projelerinden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Sakhalin Enerji Yatırım Limited Şirketi tarafından yürütülen projede Gazprom, Shell, Mitsui ve Mitsubishi şirketleri de yer almaktadır. Projenin altyapısı, üç açık deniz platformu, bir kara işleme tesisi, 300 km açık deniz boru hattı, 1600 km kara boru hattı, petrol ihracat terminali ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisini içermektedir. Teknik açıdan küresel petrol ve doğal gaz endüstrisinde üstlenilen en karmaşık projelerden biri olan Sakhalin II, Sibirya ve Uzak Doğu’da entegre gaz üretimi, tedariği ve taşımacılığına yönelik devlet politikasının uygulamaya yansımasıdır. Sakhalin II Projesiyle Rusya’nın, Asya Pasifik bölgesi bünyesindeki enerji pazarlarında lider bir enerji ihracatçısı olarak öne çıkışının temeli atılmıştır.4
