Yer Bilimleri

Sismik Yöntemler


İng. Seismic Methods

Sismik yöntemler, yer altı birimlerinin elastik özelliklerine ve dinamik davranışlarına bağlı olarak değişen sismik dalga hızlarını ve değişimlerini kullanır. Bir sismik dalga, iki farklı birim arasındaki ara yüzeye ulaştığında bir kısmı kırılır bir kısmı ise yansır (Şekil 1). Kırılan sismik dalgaları kullanan yöntemlere “Sismik Kırılma”, yansıyan dalgaları kullanan yönteme ise “Sismik yansıma” adı verilir.1 İki birim arasındaki ara yüzey boyunca hareket eden yüzey dalgalarını kullanan yöntemler ise “Yüzey Dalgası Analizi” yöntemleri olarak adlandırılır.2 Genellikle sismik kırılma ve yüzey dalgası analizi yöntemleri, birimlerin P ve S dalgası hızlarının tespiti için tercih edilirken, sismik yansıma yöntemi yer altı birimlerinin akustik empedans farklılıklarından yararlanarak birimlerin 2B olarak görüntülenmesi amacıyla kullanılır.

Bir sismik veri yukarıda bahsedilen yöntemlerin sadece birine ya da hepsine hizmet edecek şekilde toplanabilir. Verinin kapsamı; çalışmanın amacı, iş gücü, zaman ve bütçeye göre değişmektedir.3 Bir sismik verinin toplanmasında belirlenmesinde birçok parametrenin belirlenmesi gerekmektedir ve bu parametreler de yine verinin kapsamına göre değişkenlik göstermektedir (Şekil 2).

Şekil 1. Bir sismik dalganın tabaka ara yüzeyinden yansıması ve kırılması

Şekil 2. Sismik veri toplama öncesinde belirlenmesi gereken geometrik parametreler


Kaynakça

1 Telford W. M., Geldart L. P., ve Sheriff R. E. 1990. Applied Geophysics. Cambridge University Press, ISBN: 978-1-139-64292-7

2 Foti S., Lai C. G., Rix G. J., ve Strobbia C. 2014. Surface Wave Methods for Near-Surface Site Characterization. CRC Press, 1 edition ed. Boca Raton. ISBN: 978-0-415-67876-6

3 Milsom J. ve Eriksen A. 2011. Field Geophysics. Wiley, 4 edition ed. Hoboken, NJ. ISBN: 978-0-470-74984-5


Yazarlar