Lat. Lamna ditropis
İng. Salmon shark
Kuzey Yarım Küre’deki boreal kuşaktan ılıman denizlerin soğuk sularına kadarki kıyı ile 200 metre arasındaki derinlik bölgesinde görülen yaygın bir köpek balığı türüdür.1 Tek bulunabilir veya zaman zaman beslenme amacıyla 30-40 bireyden oluşan sürüler oluşturabilir. Sıcaklığı 24 °C’yi bulan sularda gözlense de somon köpek balığı genellikle 2,5-8 °C arasındaki soğuk suları tercih eder.2 Birçok köpek balığından farklı olarak somon köpek balığı sıcakkanlıdır.
Ergin bireyler genellikle 1,8-2,3 m uzunluğundadır. Ancak türün 3,7 m uzunluğa ve 450 kg ağırlığa ulaşabildiği kayıtlara geçmiştir. Gövdesi tıknazdır ve torpido şeklindedir. Burnu konik ve kısadır, dişleri ise orta büyüklükte ve düz kenarlıdır. Uzun ve kısmen başın üstüne kadar uzanan solungaç yarıkları vardır. Birinci sırt yüzgeci, göğüs yüzgeçlerinin bitiminden başlar. Kuyruk yüzgeci üzerinde belirgin bir kuyruk salması veya omurgası bulunur. Bunu alt kısımda ikincil ve daha küçük bir salma takip eder. Kuyruk yüzgecinin alt lobu neredeyse üst lob kadar uzundur, kuyruğu hilâl şeklindedir, bu sayede daha hızlı yüzer. Özellikle 1,5 metreden büyük bireylerde renk koyu mavimsi griden üst kısımlarda mavimsi siyaha kaçar, burnun alt kısmı, alt çene ve karın beyazımsıdır ve koyu grimsi lekelerle kaplıdır.1
Somon köpek balıkları Kuzey Pasifik Okyanusu’nun ılıman ve Arktik-altı sularını kapsayan bölgelerde dağılım göstermektedir. Batıda Arktik-altı Bering Denizi ve Okhotsk Denizi’nden güneyde Japonya Denizi’ne; doğuda Alaska Körfezi’nden güney Kaliforniya’ya ve Baja Yarımadası’na kadar görülür.3
Temel besini balıklardır ancak türün kalamar, karides ve bentik yengeçleri de tükettiği bilinmektedir. Büyük bireyler yazın ve sonbaharda sardalyalarla beslenmek için Kuzey Japonya Denizi’ne göç eder. Somon köpek balıkları, Arktik-altı sularında besin zincirinin tepesinde yer alan güçlü avcı türlerden biridir. Bu nedenle, beslendiği türlerin popülasyon büyüklüklerinin doğal yollardan kontrol altında tutulmasına yardımcı olması bakımından ekosistemin sağlığı için önemli bir rol oynarlar.
Somon köpek balığı mevsimsel beslenme göçleri gerçekleştirir ve yetişkinler genellikle gençlerden daha kuzeye hareket eder. 9-11 yaşları arasında cinsî olgunluğa erişirler. Ömürleri yaklaşık 25 yıl olarak tahmin edilmektedir. Çiftleşme sonbaharda gerçekleşir. Batı Pasifik’te, yavrular ilkbaharda (mart-mayıs) açık deniz sularında, Honshu’nun kuzeydoğusunda ve Kuril Adaları’nın güneyinde doğar. Doğu Pasifik’te (Alaska açıklarında), yavrular yaklaşık 1 yıllık gebelik döneminden sonra mayıs ayında doğar.
Alaska ve Britanya Kolumbiyası’nda sportif balıkçılık kapsamında avlanır. Japonya, ABD ve Kanada’da açık deniz somon avcılığında kazara yakalanan bir türdür, yakalananların çoğu genellikle denize atılır ve somon ağlarına verdikleri zarar nedeniyle istenmeyen bir tür olarak görülür. Japonya’da ve kısmen de Alaska ve Kaliforniya’da taze, kurutulmuş, tuzlanmış veya dondurulmuş olarak tüketilir. Ayrıca ciğerinden elde edilen yağ, derisi ve yüzgeçleri de kullanılır. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) kırmızı listesinde düşük riskli tür olarak sınıflandırılmıştır ve herhangi bir koruma statüsü yoktur.
